Dünyanın en büyük adası, daha karşılanabilir uçuşlar sayesinde her zamankinden daha erişilebilir.
Simon Calder, başka hiçbir yerde eşi benzeri olmayan bu adayı sizin için araştırdı.
Grönland, Avustralya ile ikiz deniliyor, teknik olarak bu aslında doğru değil, ama olabilirdi.
Benzerlikler çok derin, her ikisi de geniş bir boşluk etrafında kıyı şeridiyle sarılmış durumda, İngiltere ve Vancouver arasında ya da Singapur’dan Sidney’e giderken.
Her iki ülkede de Avrupalı kolonilerden çok daha eski derin gelenekleri olan yerel nüfus yaşıyor.
Bazıları Avustralya’nın dünyanın en büyük adası olduğunu söylüyor; ama Avustralya’nın bir kıta olduğunu biliyoruz ve bu da Grönland’ı dünyanın en büyük adası haline getiriyor.
Ayrıca her ikisinin de ana ülkeleriyle zor bir ilişkisi var. Avustralya’nın Britanya ile, Grönland’ın ise Danimarka ile. Grönland, 1982 yılında Avrupa Birliği’nden ayrılmayı oylamıştı. Fakat Grönland Kopenhag monarşisine bağlı, Danimarka kronu da ulusal para birimi.
Her iki yeri kontrol ettikten sonra tabiî ki güvenle diyebilirim ki Avustralya daha sıcak ve güneşli, Shetland’ın bittiği yerden yaklaşık 60 derece kuzeyde Grönland başlıyor. Kuzey Kutbu’na 7 derece uzaklığa kadar uzanıyor.
Garip bir şekilde, Avustralya Grönland’dan 5 kat uzak olmasına rağmen ulaşım geleneksel olarak daha ucuz, son 25 yıldır talebin düşük olduğu zamanlarda gidiş dönüş uçak biletleri 600 Pound civarında. Grönland için ise ne zaman baksam fiyat minimum 850 Pound.
Fakat sonunda ulusal havayolu firmalarının yaratıcı fiyatlandırması sayesinde Grönland’a ulaşmak daha uygun fiyatlı hala geldi.
Bir sonraki yaz ortası için baktığımızda Kopenhag’dan Air Greenland’ın Airbus A 330 tipi uçağıyla 540 Pound’a uçulabilir. Birleşik Krallık’tan Danimarka’nın başkentine 60 Poundluk bağlantı uçuşuyla uçulabilir. Ağındaki en uzun uçuş ancak 4saati geçse bile uzun süreli uçuşlarda düzgün bir standart sunuyor. Uçakta ayak koyma yerleri bulunuyor ve ayrıca Coldplay ve uçak içi okuma da dahil birçok uçak içi eğlence de mevcut.
Uçak içi dergi size ülke hakkında çok şey söyleyebilir. Air Greenland’ın dergisi içersinde bisiklet tamiri reklamı olduğunu gördüğüm tek dergi.
Başyazılar da oldukça merak uyandırıcı, bir tanesi Gröland için yeni posta pulları ile ilgiliyken bir diğeri ise ; balık kafaları ve işlenmemiş balina derisi gibi yerel lezzetler hakkındaydı,hatta bir Eskimo yemek tarifi sayfası bile vardı. Bu ay kendi yağında balina eti tarifi yer almıştı. (Balina etini dilim dilim doğrayın, kuruma riskine karşı çok ince doğramayın ve erimiş balina yağının üzerine yerleştirin…)
Tabi ki dünyanın en büyük memeli hayvanın yok edilmesi yerine korunması gerektiğini düşünebilirsiniz; ama bu kadar kırılgan bir ülkede de balina uzun dönemde bir çare olarak görülüyor.
Doğa Grönland’da çok cömert değil, karasal olarak sadece 7 memeli türü adada yaşıyor. Gelincik ve onun avı yaban sıçanı, kutup tilkisi, kutup tavşanı, Kuzey Amerika Ren geyiği, Misk sığırı ve kutup ayısı.
Bu hayvanlar insan nüfusu gibi kıyı şeridinde yaşıyorlar. Grönland’ın büyük bir kısmı buz tabakasıyla kaplı, ölçek olarak bu coğrafi özelliği inanılmaz.
En alt tabakaya bundan tam 100.000 yıl önce kar olarak düştü. Dünyanın 11. tatlı suyunu içeriyor. Tüm bu donmuş su yüzeyden deniz seviyesinin 1.000 fit altında kalıyor. Eğer erirse dünyadaki okyanuslar beklide 20 fit yükselecek.
Buz tabakasının üzerinde uçarken belki de böyle istatistikleri merak edersiniz.( ve tartışmasız olarak küresel ısınmaya da katkı da bulunursunuz.)
İngiltere’nin 9 katı büyüklüğündeki ada isimleri Grönlandca olan yalnızca 4 bölgeye ayrılmış ve sizi ürpertebilir. Cape Farewell çevresi Grönland’ın Kujalleq olarak bilinen buzlu kısmı, Sermersooq ise başkent Nuuk etrafındaki bölge, Qeqqata ise başkentin kuzeyinden başlayarak Davis Strait boyunca devam ediyor. Uzak kuzey batı kısmı ise Qaasuitsup olarak biliniyor anlamı “karanlık” demek.
Grönland nüfusunun çoğu Kanada karşısında yer alan batı kıyısında yaşıyor ve dünyanın en dalgalı sahil keyfini yaşıyor. Norveç’ten bile daha iyi.
Uçakların indiği Kangerlussuaq en alçaktaki kısım. Gerçekten de Kangerlussuaq’ın anlamı “büyük fjord” demek, havaalanı etrafında bulunan eğrilerle terk edilmiş askeri bir bölge gibi hissettiriyor.
Aslında bir anlamda öyle, Amerikan ordusu adanın 5/1’i üzerinde Nükleer Armagedon hattı (uzaktan erken uyarı) için hazırlık yaparken Grönland’ın nüfusunu da arttırdı. ABD ve SSCB arasındaki çatışmada soğuk savaş isminin “soğuk” kısmının geldiği yer bu bölgedir.
Amerikan ordusu evine döndüğünde ada turizme açıldı.4×4’lü yerel rehberler buz tabakası üzerinde sizi gezdirirler. Burası buzun kalbine en kolay ulaşabildiğiniz bölgedir. Tozlu yol üzerinden giderken yol kenarında kayanın karşısında Amerikan savaş uçağı enkazını görebilirsiniz.
Böyle vahşi, ıssız ve en uç noktada bir yerde kuvvetten düşülebilir. 60 milyon yıl önce Kuzey Amerika tektonik tabakasından kırılarak oluşan ada doğanın kuvvetli bir göstergesi. Kıvrımlı ve pürüzlü eski kayalar, dünyanın yerinde durmadığını söylüyor.
Buz parçalarının çatırdaması ürpertici, eriyen buzların dolu olduğu nehir kenarında misk öküzleri otlarken sert otlar adımlarınızı yumuşatıyor.
Sahne sizi nefessiz bırakabilir, kasabanın adını doğru telaffuz etmek sizin için egzersiz gibi olacak Kangerlussuaq ortasındaki ” rl kısmında ““l”nin kısa söylenmesi gerekirken nefes verirken ise “thwl” kısmını söylemeniz gerek . Size Bridget Hertling’lin yazdığı kolay bir yöntem sunan“Gezginler için Grönlandça” kitabını öneriyorum.; tıpkı gargara yaparken ve gargara sıvısını boğanızda tutarken hava basıncı oluşturması gibi bu özel gırtlaktan sesi çıkarmak için basıncı tutun ve sonra havayı bırakın.
Şehri terk etme zamanı geldiğinde daha yaygın bir keşfetme için tekne ya da uçağa ihtiyacınız var. Bazı cesur yelkenciler büyük fjord’da yelken açıyorlar ya da sefer yapıyorlar. Alternatif olarak Air Greenland’ın Dash-8 pervaneli helikopterden oluşan 16 helikopterlik filosu var. “Nuke” olarak telaffuz edilen başkent Nuuk’tan hava şartları müsaade ettiği sürece uçuşlar var.
Nuuk Turizm Kurulu başkentin bir “Kutup başkenti”olduğunu iddia ediyor. Gördüğüm hiçbir başkente benzemiyor, Dağların denize yaptığı çıkıntılardan oluşan karmaşık bir fjord’dan giriş yapılan bir şehir. 60.000 kişilik Grönland nüfusunun 4/1’i burada yaşıyor. Danimarkalı bir papaz olan Hans Egede, yerleşim yerini 1728’de kurmuş ve dönemin evleri hala ayakta.
Modern bir şehir bana kasvetli geliyor, sanki acı bir esinti işlek bir caddeden aşağı doğru esiyormuş gibi. Ulusal müze muhteşem olsa da, aslında buranın insan yerleşimine uygun olmayan bir kara parçası olduğu görüşünü güçlendiriyor.
Nuuk’un kuzeyinde birkaç fjord ötesinde yer alan balıkçı köyü Kangaamiut sizi Grönland’ın ruhuna biraz daha yakınlaştırıyor. Suyun kenarında bulunan renkli evleriyle nefis bir şekilde renkli bir bölge, Artic Umiaq hattı kıyı boyunca feribotla gidilebilen hat ve Grönland’ın 1774’ten beri can damarı. 21. Yüzyıl şartlarını buraya taşıyor.
Yine de köyün etrafındaki şeyler, affetmeyen arazi şartlarında kahramanca dayanıklılık gösterildiğine dair kanıt sağlıyor. Limanın aşağısına doğru su kırmızıya dönüyor, Kurutulmak istenen morinalar evlerin duvarlarına çivileniyor.
Günlük yaşam mücadelesi içersinde ruha hitap eden bir yer daha var. Yerel bir koronun ilahi sesi kiliseden yükseliyor, manzaraya karşı bir hediye gibi yayılıyor .
Paslı bir bisikletle kilisenin ilerisine ilerleyin kara ve denizden oluşan muhteşem bir manzarayla karşılaşacaksınız, dünyanın işlenmemiş kıyısında mümkün olan en iyi sonuç!
Seyahat Tavsiyeleri
Simon Calder Luton’dan Kophenag’ a 25 Pound ödedi.( ryanair.com) ve Kophenag’dan Kangerlussuaq’ a AirGreenland ile yaptığı seyahate 245 Pound ödedi. (airgreenland.com)
Etrafı Dolaşmak
Yerel havayolları epey pahalı, Kangerlussuaq’dan Nuuk’ a yolculuk 200 pound tutuyor. Deniz yoluyla 14 saat süren bir gecelik yolculukla Arctic Umiaq Line (aul.gl) ise 105 pound tutuyor.
Kalacak Yer
Kalacak yer pahalı ya da sert, bazen her ikisi birden. Kangerlussuaq’da Vandrehjem Youth Hostel’de (kangvandh.gl/en) kahvaltı hariç gecelik 29 pound tutuyor.
Görülecek Yerler
4 kişi ile Kangerlussuaq Youth Hostel’den buz tabakalarına yapılan yarım günlük tur 240 pound tutuyor.
Nuuk’ta ise Ulusal Müze 10.00-16.00 arası açık (kışları ise daha kısa süreli.) Giriş 3 pound.( diğer para birimleriyle de ödeme yapabilirsiniz fakat böylesi daha avantajlı.)
Kaynak: Independent
