Uluslararası Türk Ukrayna İşadamları Derneği Başkanı ve 2017 yılı Kasım ayında düzenlediğimiz Uzakrota Travel Summit konuşmacılarından Burak Pehlivan ile Ukrayna seyahat sektörü üzerine keyifli bir sohbet gerçekleştirdik.
Öncelikle hoşgeldiniz, ziyaretçilerimize kendinizi biraz tanıtabilir misiniz ?
Endüstri mühendisiyim. On beş yıldır, Ukrayna’nın da içinde bulunduğu Doğu Avrupa ülkeleri ve eski Sovyet coğrafyası olarak nitelendirebileceğimiz bölgeyle profesyonel yönetici ve girişimci olarak ilgilendim, ilgileniyorum. Bu on beş yılın ilk altısında İstanbul merkezli olarak inşaat ve makine sektörlerinde yöneticilik yaptım, 2009 sonrası ise ağırlıklı olarak Kiev’de yaşıyorum. Mühendislik, ekipman tedariği, satış sonrası hizmetler ve yenilenebilir enerji alanlarında, Ukrayna’da iş yapıyorum.
Uluslararası Türk Ukrayna İşadamları Derneği’nin(TUİD) iki yıldır başkanlığını yapıyorum. Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu(DEİK) bünyesindeki Dünya Türk İş Konseyi’nin(DTİK), Ukrayna temsilcisiyim ve Avrasya Komitesi üyesiyim. Ukrayna’da önden gelen sermaye sahibi ülkeler olan Amerika, Çin, Almanya, Türkiye, Fransa ve Büyük Britanya’nın ülkedeki işinsanları dernek ve odalarının kurduğu üst konseyinin de kurucu yönetim kurulu üyesiyim. Beşiktaş’lıyım ve kurucu başkanı olduğum Ukrayna Beşiktaşlılar Derneği’nin, kuruluşundan beri başkanlığını yapıyorum. Sivil toplumla, iş yaşamım arasında bugüne kadar iyi bir denge kurmayı çok şükür başardım.
Bize biraz TUID hakkında bilgi verebilir misiniz? TUID, şu anda kaç şehirde hizmet veriyor?
TUİD, 2004 yılında Kiev merkezli olarak, Ukrayna’daki Türk girişimcilerini, Türk iş insanlarını ve Türkiye ile işi olan Ukraynalı firmaları bir çatı altında toplamak için kuruldu. Bugün 200’e yakın üyemiz var ve Ukrayna’daki Türk sermayesinin %90’dan fazlası TUİD çatısı altında temsil ediliyor. Kurulduğumuz günden beri büyük-küçük firma ayrımı yapmadık. Ülkemize mal olmuş büyük işletmelerimizin, holdinglerimizin Ukrayna’daki iştirakleri, temsilcilikleri de, ülkedeki küçük çaplı Türk şirketleri de üyelerimiz arasında.
Ukrayna’da Türk sermayesi, diğer birçok ülkede olduğundan farklı olarak yalnız gıda, tekstil, inşaat gibi Türkler’in genel olarak başarılı olduğu sektörlerde değil, Ukrayna ekonomisinin hemen hemen her alanında faaliyet gösteriyor, ekonominin birçok alanına başarıyla dokunuyorlar. Kişisel bakım ürünlerinden, makineye, enerjiden, inşaata, kozmetikten, ilaca birçok sektörde Türk firmalarının pazarın en üstündeki oyuncular arasında görüyoruz.
Ukrayna Türk iş dünyamızın bir başka şansı ise, birçok uluslararası kurum ve kuruluşun başında Türk yöneticilerin olması. Bu yöneticilerin birçoğu derneğimize üye olup, yetkili kurullarımızda görev alarak, organizasyonumuzun iyi yönetişim standartlarının yükselmesine yol açarken, bize önemli vizyon ve katkı sağlıyorlar. Kiev merkez ofisimizin yanı sıra, Doğu Ukrayna’da Harkiv, Güney Ukrayna’da Odessa, Zaporoje, Herson, orta Ukrayna’da Vinnitsa ve Batı Ukrayna’da Lviv’de şubelerimiz var. Ayrıca, İstanbul’da da, ülkemizde iş yapacak, yapan Ukraynalı girişimcilere yardımcı olmak için bir temsilciliğimiz bulunuyor. TUİD olarak, Ukrayna’da faaliyet gösteren Türk işadamları dernekleri arasında aynı ülkede en geniş şube ağına sahip derneğiz. Aynı şekilde, Ukrayna’da da tüm yabancı ülke işadamı dernekleri arasında da en çok şubeye sahip kurumuz.
TUID olarak sektördeki hedefiniz ve konumunuz hakkında bilgi alabilir miyiz?
TUİD olarak öncelikli hedefimiz, Türkiye’nin Ukrayna’daki, Ukrayna’nın ise Türkiye’deki imajının daha da yukarıları çıkması için çalışma yürütmek. Bu imajın, algının, ekonomiye, kültüre, sanata, turizme ve spora ilişkin boyutları var. Tabii ki bizim açımızdan ilk sırada ekonomi geliyor. Siyasi ilişkilerimiz her ne kadar Ukrayna ile tarihinin en iyi dönemini yaşasa da, bu ilişkiler ekonomik bağlarla, karşılıklı ticaretle desteklenmediği taktirde, bu ilişkilerin bu seviyeden daha ileri taşınması da sürdürülebilirliği de riske girer. Bunun için, müzakereleri 2007 yılından beri devam eden Türkiye Ukrayna Serbest Ticaret Antlaşması’nın imzalanması için biz de dernek olarak üzerimize düşeni yapmaya çalışıyoruz. Son iki yılda, 20’den fazlasını Türkiye Cumhuriyeti Kiev Büyükelçimizin de teşrifleriyle onurlandırdığı 100’ün üzerinde etkinliği Türkiye’nin ve Ukrayna’nın farklı şehirlerinde gerçekleştirdik. Yine bu faaliyetlerin birçoğunda Türkiye Ukrayna Serbest Ticaret Antlaşması gündeme getirildi.
2011 yılında arkadaşlarımızla, TUİD yönetimine seçildiğimizde yurtdışında örnek, model bir işinsanları derneği olmak gibi iddialı bir hedefle yola çıkmıştık. Son yıllarda birbiri ardına aldığımız ödüller, öncü bir Türk işinsanları derneği olarak nitelendirilmemiz, TUİD’in yurtdışındaki diğer Türk işinsanları dernekleri arasında gördüğü teveccüh bu uğurda en azından yol aldığımızı gösteriyor.
Bünyenizde bulunan turizm şirketleri var mı? Bu firmalar Ukrayna’da ne gibi hizmetler veriyorlar.
Turizm ve inşaat firmaları, bulundukları ülkelerde genel olarak dernekçilikten uzak duruyorlar. Bunun nedeni, çok yoğun ve proje odaklı iş temposuna sahip olmaları olduğu kadar, personelin zaman zaman kendini ülkeyle içselleştirememesiyle de alakalı olabiliyor. Ülkedeki, büyük Türk turizm operatörleri arasında derneğimizin maalesef üyesi bulunmuyor ancak daha küçük çaplı turizm firmaları üyelerimiz arasında mevcut. Biz, Ukrayna’da inşaat firmalarının bahsettiğim trendini büyük oranda kırdık, Ukrayna’daki büyük Türk inşaat firmaları üyemiz, önümüzdeki dönemde turizm alanına da bu anlamda yoğunlaşacağız.
Ukrayna’nın bilinmeyen birçok bölgesini Türkiye’den gelecek yatırımcılara da tanıtmaya çalışıyorsunuz, peki bu bölgelerin turizm anlamında gelişmesi için de çalışmalarınız oluyor mu?
Bölgelerin tek tek turizm potansiyelinin geliştirilmesi için açıkçası spesifik bir proje yürütmüyoruz. Ancak çeşitli etkinliklere paralel, Türkiye’den gazeteci arkadaşlarımızı, televizyon kanallarını zaman zaman farklı bölgelerde misafir ediyoruz. Kişisel bloğumda kendim de, Ukrayna içinde yapmış olduğum gezileri büyük bir keyifle kaleme alıyor, videolar hazırlıyorum.
Ukrayna’dan Türkiye’ye 1 milyonu aşkın turist gelirken Türkiye’den Ukrayna’ya yalnızca 270 bin turist geliyor. Bunu neye bağlıyorsunuz?
Türkiye, Ukrayna’yı yeni yeni tanıyor. Ayrıca, muhteşem bir ülkemiz var ve canlı bir iç turizme sahibiz. Cennet vatanımızın tamamını gezmeye, turizm potansiyelini keşfetmeye neredeyse bir ömür gerek. Ukrayna ise görece sert bir iklime sahip ve insanlar yoğun çalışma temposunun sonucunda güneşli ülkelere gitme eğilimindeler. Ayrıca, Ukrayna içindeki turizm altyapısı yeterince gelişmiş değil, buna Ukraynalılar’ın daha önce keşfetmedikleri İstanbul, İzmir, Ankara gibi şehirleri tanımaya başlamaları da eklenince, son birkaç yılda Ukrayna’da, Türkiye’ye müthiş bir turizm patlaması yaşandı. Bu yıl, Türkiye’yi ziyaret eden Ukraynalı sayısı tarihte ilk kez 1,5 milyonu geçecektir. Türk lirasındaki değer kaybına rağmen, Ukrayna’ya gelen vatandaşlarımızın sayısının da iki yüz elli binin altına düşmeyeceğini umuyorum ki, vatandaşlarımızın, pasaportsuz, kimlik kartıyla bile giriş yapabildiği bu ülkede gerçek potansiyel çok daha büyük.
Ukrayna’ya gelen Türk turist için yaz dönemi önerileriniz var mı?
Kiev çok güzel bir şehir ancak, Lviv’i ve Kamanyets Podolski’yi de mutlaka gündemlerine almalılar. Özellikle bizim Kamaniçe adını verdiğimiz ikincisi saklı bir cennet. Yine Bukovel, kayak tutkunlarını mutlaka görmesi, denemesi gereken bir destinasyon.
Türk turist Ukrayna’da en fazla nereleri ziyaret ediyor?
Ukrayna ile Türkiye arasında haftada 100’ün üzerinde uçak seferi var ve Türk havayolları şirketleri yalnız başkent Kiev’e değil, Lviv, Odessa, Harkiv, Zaporoje ve Herson gibi şehirlere de uçuyorlar. Kiev, elbette bu şehirler arasında en popüleri. Yeşili, şehrin her yerine dağılmış parkları kompakt, gezilmeyi kolaylaştıran şehir planlamasıyla, Avrupa’nın en büyük beş metropolünden biri olan Kiev, diğer metropollerden olumlu olarak farklılaşıyor. 988 yılında, Slavların Ortodoksluğu kabul ettiği, 11. yüzyılda Avrupa’nın en büyük ikinci şehri olan Kiev, bin beş yüz yıllık tarihinde çok sayıda medeniyete ev sahipliği yapmış, özel bir şehir. Şaşırtacak kadar çok sayıdaki güzel ve kaliteli restoranları, yalnız Ukrayna mutfağına ilişkin değil, birçok dünya mutfağına sahip menüleriyle yemek tutkunlarına hitap ederken, şehir adeta bir kafe cenneti. Müzeler, ibadethaneler, tarihi yapılar, galeriler ve Andrivskiy Yokuşunda kurulan sanat pazarı ise tarih ve sanat tutkunlarını hayal kırıklığına uğratmayacaktır.
Türk turistlere son olarak tavsiyeleriniz neler, eklemek istedikleriniz var mı?
Ukrayna, özellikle Lviv, Kamaniçe gibi şehirleriyle, Prag, Budapeşte, Varşova, Bratislava gibi Orta ve Doğu Avrupa şehirlerine aşina, yeni yerler, tatlar arayan turistler için çok daha uygun fiyatlarla gezilme imkanı sunan bir ülke. Güvenlik sıkıntısı yok, yabancılara karşı pozitif bakış açısı var, iletişim kolay. Ailenizle birlikte güzel, farklı, ekonomik ve rahat bir tatil geçirmek için iyi bir seçim.
