İlerde hepimizin torunlarımıza anlatacağımız çok şeyimiz olacak. Sorulsaydı sanırım hiç kimse böyle bir dönemi yaşamak istemezdi ancak tam da olayın göbeğine düştük ve bundan en çok etkilenen bir sektördeyiz.
Şimdi ne olacak? zaten herkesin bilmeye çalıştığı da bu değil mi? nasıl bu dönemi atlatabiliriz ve ofislerimize geri döndüğümüzde bıraktığımız yerden olmayacağı çok belli ama en azından düştüğümüz yerden bir avuç toprağı da yerden alarak nasıl kalkacağımızın planlarını da yapıyor olmamız lazım.
Evet, resim çok iyi değil ancak düzelmesi imkansız da değil. Bu tamamen bir süreç meselesi, bu süreci nasıl kontrol edeceğimize bağlı. Ancak her şey bizim kararımızda olmadığından süreç çok değişkenlik gösteriyor. Biz yabancı firmaların (Havayolu, araç,otel,gemi gibi) temsilciliğini yapan iki firmayız. Şu an yolcuya veya acenteye merkezlerden gelen en doğru bilgiyi geçirmeye çalışıyoruz. Muhtemel de uzunca bir zaman bu işle meşgul olacağız.Görünen o ki en iyi ihtimal ile hayalimiz Haziran ortaları gibi Covid 19 un etkisinin kontrol altına alınması ve havaların ısınması ile de evlere aylarca kalan kişilerin evden çıkma motivasyonları öncelikle yazlık evi olanların yazlıklarına gitmesiyle olacak. Temmuz ve Ağustos aylarında küçük küçük yurtiçine yapılacak seyahatlerin başlaması beklenebilir. Bir miktar da öğrencilerin yaz okulları veya okula dönüşleri eğitim aldıkları ülkelerin durumlarına göre hareket kazanabilir. Ancak keyfi seyahatler veya iş seyahatleri mecburi olmadıkça en iyi ihtimal ile Eylül Ekim aylarında başlayabilir. Gemi seyahatlerinde hareketlenmenin biraz daha uzun süreceğini düşünüyorum çünkü karantinaya alınan gemiler güzel örnek teşkil etmediler. Yolcular emin olmak için biraz daha beklemeyi tercih edebilirler.
İçinde bulunduğumuz kriz global olduğu için uluslararası seyahatler ancak Covid 19′ un global olarak kontrol alınmasıyla hareket kazanacaktır. Veriler uluslararası seyahatlerin Uzak Doğudan başlayacağını gösteriyor. Çin, Kore, Japonya bu ülkelerin başında gelecek. Öncelikle kendi aralarında seyahatler ivme kazanacak daha sonra bu seyahatler Avrupa’ya doğru ilerleyecek. Amerika ve Afrika’ya olan seyehatların başlaması için biraz daha sürece ihtiyaç olacak.
Uluslararası Kongrelerin 248 tanesi iptal edildi, 126 tanei ertelendi ve 17 tanesi yer değiştirdi. Muhtemel bu yer değiştiren kongrelerde ya iptal edilmiştir veya ertelenmiştir. Havacılık sektöründeki iş kaybının 63 ile 113 milyar dolar arasında olması tahmin ediliyor. 6000 den fazla uçak şu an park halinde. Muhtemel IATA acenteler den talep ettiği teminatları havayollarından da talep edecek. Teminatlar havayollarının taşıma kapasitelerine göre belirleneceği den yüksek miktar teminatları veremeyen hava yolları için devlet desteği gerekebilir. Krizi yönetebilen havayolu ayakta kalacak. Hiç bir havayolu iade işlemi yapmıyor, Sivil Havacılığın yayınladığı sirkülere göre operasyon başlamasından 45 gün sonrasında iadeler gerçekleşecek. yabancı havayolları daha sonra kullanılmak üzere seyahat kredisi veriyorlar.
Ofislerimize geri döndüğümüzde pek çok şey değişmiş olacak. Yeni bir model ortaya çıkması çok muhtemel. belkide bildiğimiz her şeyi silip yeni bir model üzerinde çalışıyor olacağız. Teknolojiye yatırım yapan firmaların daha kolay ayakta kalması çok olası.
Şu an herkes cepten yiyor. Gelir olmadığında yapılacak en önemli hareket gideri düşürmek. İstihdamı azaltmadan bunu sağlamanın bir yolu sunuldu ve hayatımıza ‘Kısa Çalışma’ diye bir uygulama girdi. Bilmiyorum başvurularına cevap alan sektörümüzde bir kuruluş var mı? Yollanan dokümanların alındı teyidi bile verilmiyor.
Ancak inandığım bir şey var ki biz Türk Milleti olarak o kadar çok şey yaşadık ki ve her seferinde muhteşem bir dinamizm ve kıvraklık ile üstesinden geldik. Bu krizin de atlatacağız ve üstesinden geleceğiz.
