Finlandiya son derece refah, güvenli, modern, yeşil ve temiz bir İskandinav ülkesi. Fin arkadaşlarımın davetiyle gittiğim Finlandiya’da gezmekten büyük keyif aldım. Finlandiya coğrafyası yaklaşık 188.000 göl ve bir o kadar da adaya sahip. Gür ormanları, şirin kasabaları, planlı kentleri, tasarım sanatı, ahşap sivil mimarisi görülmeye değer. Finlandiya sakin, dürüst ve alçak gönüllü insanıyla, yemyeşil doğasıyla, refah ama lükse kaçmayan yaşam tarzıyla, eğitim kalitesiyle hayran olduğum bir ülke. Bu yazımı ülkeye gitmek isteyenler için bir Finlandiya gezi rehberi olması için yazıyorum.
Helsinki, Finlandiya.
Finlandiya İklimi ve Hava Durumu
Finlandiya iklimi soğuk bir kuzey ülkesi. Karanlık kışlarında hava sıcaklığı Güneyde bazen -30°C, Kuzeyde ise -40°C’ye kadar düşebiliyor. Kısa Finlandiya yazları gündüz +20 ila +28°C arasında değişiyor ve gitmek için ideal mevsim. Ben en sıcak ay olan Temmuzda gittim. Nisanda karlar erimeye başlar ve kayak mevsimidir. Islak ve karanlık Sonbahar ise seyahat için en tatsız mevsim. Yazın Kuzeyde güneş hiç batmaz, Güneyde ise çok geç batar ve tamamen karanlık olmaz. Kışın Kuzeyde güneş hiç doğmaz, başkent dahil Güneyde günde birkaç saat görünür.
Kaisaniemen puisto parkı, Helsinki.
Finlandiya Haritası ve Konumu
Bir İskandinav ülkesi ve Norveç, İsveç, Rusya ile komşu. İsveç ve Norveç’ten farklı olarak düzlük ve alçak bir ülke. Kuzeydeki en yüksek noktası 1.328 metre. Ülkenin Güney ve Güneybatısını Baltık Denizi çevreliyor.
Finlandiya haritası.
Finlandiya Hakkında Bilgi
Dünyanın teknolojisi en gelişmiş ülkelerinden biri olsa da Finlandiyalılar sıcak aylarda sade ahşap yaz evlerine gidip teknolojiden uzak yaşamayı severler. Bu evlerin çoğu göl kenarındadır ve Finler sauna, yüzme, balık avlama ve mangal yapmayı severler. Diğer Kuzey Avrupa ülkelerinden farklı olan Fince Ural-Altay dil ailesine ait ve grameri Türkçeye benziyor, sondan eklemeli. Finler Korvatunturi Dağı’nın Noel Baba’nın memleketi olduğunu söylüyorlar. Finlandiya’da fiyatlar epey pahalı. Ancak ülkenin “herkesin hakkı” (jokamiehenoikeus, every man’s right) politikası doğrultusunda bazı temel gıda maddeleri ucuzdur ve özel mülkiyet olsa da arazileri izinsiz kullanmak serbesttir.
Finlandiya gezi rehberi.
İstanbul-Helsinki Uçuşu
Bugün THY ve İskandinav Havayolları’nın direkt İstanbul-Helsinki uçuşları var ve üç buçuk saat sürüyor. 200 Avroya bilet bulunabiliyor. Bir ara Finnair da direkt uçuşlar yapmıştı ama şimdi yok. Ben Helsinki’ye Amsterdam aktarmalı gittim. Atatürk Havalimanı’nda aprondan uçağa girerken son anda aceleyle bir adam geldi, ellerindeki dolu poşetler buram buram pastırma-sucuk kokuyor. Ben uçağa almazlar onları diye düşünürken adam diplomatik pasaportunu gösterip girdi.
Amsterdam’da pasaport kontrolünden geçerken polis bir şey demeden beni karakola götürdü. Kapının önündeki sandalyeye oturup beklememi rica etti, ben de uçuşum olduğunu söyledim. Camekanlı karakolda polis pasaportumu şu katlar arasında eşya alışverişi için kullanılan tuhaf aletin içine soktu, “plooop” diye bir ses geldi, pasaport alt kata gitti. 15 dakika kadar bekledikten sonra gelip beni sıranın en önüne kibarca götürdü. Pasaportuma imza atmayı unutmuşum, o nedenle kontrol etmişler.
Amsterdam’dan bindiğim uçakta aynı kişi yanıma denk geldi, meğer Hollanda’ya değil o da benim gibi Helsinki’ye gidiyormuş. Türkiye’nin İskandinav ülkeleri askeri ataşesi imiş. Sohbet ettik; Finlandiya’daki yaşamı, görevi, benim yaptığım Finlandiya seyahati hakkında konuştuk. Beni ve Fin arkadaşımı TC Büyükelçiliği’ne davet etti sağolsun.
Uçakta alçalırken ülkenin yeşilliği harika. Modern ve sakin havaalanında arkadaşlarım Mikko ve Satu beni karşıladılar. Yeni arkadaşımı arabalarıyla gideceği yere bırakıp bırakamayacağımızı sordum, yolumuzun üzerinde olmasa da ricamı kabul ettiler ve dördümüz arabaya bindik, ataşeyi büyükelçiliğe bırakıp görüşmek üzere ayrıldık.
Helsinki
Finlandiya’da Fiyatlar
Finlandiya pahalı bir ülke. Neyse ki benim kalacak yerim var. En ucuz otel 50 Avrodan başlar, orta halli oteller 100 Avro civarındadır. 15-25 Avroya hostelde kalabilir, mevsim uygunsa 10-20 Avroya çadır kiralayabilirsiniz. Grup halinde geziyorsanız göl kenarındaki yazlık evlerden kiralayıp kişi başına 15 Avroya getirebilirsiniz. Elbette benim çok kullandığım, evlerde bedava kalma ağı CouchSurfing seçeneği de var.
Finlandiya’da fiyatlar ve alışveriş.
Müzeler ve turistik yerlerin giriş ücretleri 5-25 Avro arasında değişiyor. Kent içi ulaşım günde birkaç Avro tutuyor. Markette 1 litre süt 1 Avro. Finler çok süt içer ve yukarıda bahsettiğim “herkesin hakkı” kapsamında bir ürün. Yarım kiloluk somun ekmek 2 Avro, yerli peynirin kilosu 8 Avro, 1kg tavuk eti 10 Avro, domates 3 Avro, 1.5 litre su 2 Avro civarında. Örneğin İstanbul ile Helsinki fiyatlarını karşılaştırırsak Helsinki İstanbul’dan tüketici fiyatlarında %100, kiralarda %180, lokantalarda %160, genel olarak ise %120 daha pahalı. Ucuz bir lokantada 10 Avroya, orta halli bir restoranda 60-70 Avroya yemek yiyebilirsiniz. Çok çeşitli olmasa da neyse ki sokak yemekleri var.
Ulusal Arşiv binası.
Finlandiya’da Ulaşım ve Fiyatlar
Başlıca şehirler arasında otobüs ve trenle seyahat 20-100 Avro arasında değişiyor. Örneğin Helsinki’den Tampere’ye trenle gitmek isterseniz 180km mesafe için fiyatlar ve yolculuk süreleri şöyle.
Pendolino (S) treni, en hızlısı: 32 Avro, 1:26 sürer
InterCity (IC) ve InterCity2 (IC2) hızlı tenleri: 26 Avro, 1:46
Normal express (pikajuna, P), yavaş gece treni: 24.6 Avro, 2:12-2:16
Yerel ve bölgesel trenler (lähiliikennejuna, lähijuna veya taajamajuna), yavaş: 21 Avro, 2:03
Helsinki tren istasyonu.
Otobüs firması Matkahuolto şehirler arası yaygın seferler yapıyor. Yabancı öğrenciler de indirimden yararlanabiliyor. ISIC kartınız olması veya Matkahuolto’dan 5 Avroya öğrenci kartı almanız gerekiyor. Firmanın BusPass seyahat kartı 150 Avroya 1 hafta, 250 Avroya 2 hafta sınırsız gezi imkanı veriyor. Omnibus adlı biraz daha ucuz bir otobüs firması da var.
Finlandiya gezi notlari.
Finlandiya Şehirleri
Finlandiya şehirleri son derece güvenli, temiz ve güzel. Fin halkının karakterine paralel biçimde gösterişten uzak ama zarif.
Helsinki – Finlandiya’nın başkenti ve en büyük şehri
Jyvaskyla – Ülkenin ortalarında kalan, üniversiteler kenti
Kuopio – Göller bölgesindeki üniversiteler kenti
Lappeenranta – Saimaa gölünün kıyısında, Rusya sınırına yakın, Güneyin üniversiteler şehri
Oulu – Teknoloji merkezi bir şehir
Rovaniemi – Kuzeyde, Lapland’a yakın
Savonlinna – Opera festivali ve kalesiyle ünlü, göl kenarındaki küçük şehir
Seinajoki – Çok sayıda festivale ev sahipliği yapan kent
Tampere – Kültür, müzik, sanat, müzeler ve endüstri kenti
Turku – Kalesiyle ve katedraliyle ünlü eski başkent
Vaasa – İsveç etkisi hissedilen küçük bir güney şehri
Finlandiya tatili.
Finlandiya’da Gezilecek Yerler
Finlandiya’da gezilecek yerler için genel bilgi vereyim.
Helsinki
Finlandiya’nın başkenti Helsinki‘yi yazın gezmenizi öneriyorum. Müzeleri, parkları, güzel sokakları, sakin atmosferiyle küçük ama önemli bir şehir.
Başkentteki Bland Cathedral (St.Nicholas Church), 1852, C.L. Engel.
Suomenlinna
Helsinki merkezinden 15 dakika süren bir tekneyle gittiğim Suomenlinna Adası ve Kalesi görülecek yerler arasında başta geliyor.
Suomenlinna Adası’nda Çelebi Alper.
Turku
Arkadaşlarım Mikko ve Satu’nun götürdüğü Turku ve çevresinde güzel bir gün geçirdim, üstelik Türkiye-Finlandiya Dostluk Derneği’nin yöneticilerinden biriyle tanıştım. Başkentin 150km batısında olup, Matkahuolto otobüsleri veya İnterCity2 (30-40 Avro) treniyle gidilebilir.
Turku
Porvoo
Ülkenin ikinci en eski kenti Porvoo’daki ahşap evleri çok beğendim. Başkentin 50km doğusundaki Porvoo’ya Helsinki Kamppi terminalinden otobüsle, ya da Market Meydanı’ndan J.L. Runeberg veya RoyalCat tekneleriyle gidilebiliyor.
Porvoo
Kotka
Finli arkadaşlarımın memleketi Kotka’ya gidip üç katlı Fin tarzı ahşap evlerinde kalmak, festivali izlemek harikaydı. Evlerindeki aile saunasında da ter attık. Başka bir yazımda anlatacağım. Bu fotoğrafım Kotka Parkı’nda.
Kotka, Finland.
Göller Bölgesi
Finlandiya’nın Doğusundaki Göller Bölgesi’nde 60.000 civarı göl ve ada var, çok güzel. Ormana, göle gitmeden yapılan bir Finlandiya gezisi eksik kalır.
Finlandiya gölleri ve adaları çok güzel.
Savonlinna
Savonlinna’daki Olavinlinna Kalesi özellikle Opera Festivali sırasında güzelleşiyor. Helsinki’ye 330km uzaklıktaki kente otobüsle başkentten 5 saatte (48 Avro), Mikkeli’den 1,5 saatte (20 Avro) gidilebiliyor. Helsinki’den trenle beş saatte (48 Avro) Parikkala’ya gidip oradan otobüsle veya yerel trenle de Savonlinna’ya gidilebilir.
Olavinlinna Kalesi, Savonlinna.
Hameenlinna
Hameenlinna kalesi ülkenin en eski kalesi ve 13. yüzyıldan kalma. Helsinki’den trenle (8-15 Avro) 1 saatte gidilebilir. Helsinki-Tampere otobüsleri de Hameenlinna’da duruyor.
Finlandiya seyahati. Hameenlinna Kalesi.
Sauna
Özellikle tipik ahşap bir Fin evinde sauna deneyimi, saunanın ana vatanında harikaydı.
Fin Saunası.
Kuzey Işıkları
Birçok kişinin hayali olan Kuzey Işıkları, Saariselka’da görülebilir.
Kuzey Işıkları.
Linnanmaki
Tarihi ahşap lunapark treni, raylar üzerinde sadece yerçekiminin etkisiyle duruyor. Frenleri çekmek için her vagonda bir görevli var.
Tarihi roller coster.
Gemi yolculuğu
Zamanınız yeterliyse Helsinki’den benim gibi Stockholm veya Tallinn’e keyifli bir gemi yolculuğu yapabilirsiniz. Ayrıntılar yazımda.
Finlandiya gezisi sırasında gemiyle Helsinki’den ayrılırken.
Finlandiya Yemekleri
Finlandiya mutfağı ana malzemelerine baktığımızda patates, ekmek (leipa), balık, et, süt ve krema öne çıkıyor. Fin arkadaşlarım her öğünde süt içiyorlar.
Deniz ürünü Finlandiya yemekleri
Silakka – Baltık ringa balığı. Küçük ve lezzetli balığı turşu, marine, tütsülü, mangal yapıyorlar.
Savulohi – Tütsülü somon.
Muikku – Kızartılarak yenen küçük balık.
Graavilohi – Çiğ tuzlama somon (lohi).
Graavilohi – tuzlu somon (lohi). Finlandiya yemekleri.
Etli Finlandiya yemekleri
Karjalanpaisti – Dana veya domuz eti, havuç ve soğandan yapılan güveç.
Lenkkimakkara – Fin hardalı sinappi ve bira eşliğinde yenen halka sosis.
Poro – Ren geyiği eti sotesi.
Makkara – “Fin erkeğinin sebzesi” denen geleneksel Finlandiya sosisi.
Maksalaatikko – Fırında ince ciğer, pirinç ve kuru üzüm.
Maksalaatikko, Finlandiya mutfağı.
Diğer Finlandiya yemekleri
Karjalanpiirakka – Çavdarlı, pirinç lapalı, patates püreli, tereyağlı börek.
Puuro – Yulaf, arpa ve çavdardan yapılan kahvaltılık lapa.
Hernekeitto – Özellikle Perşembeleri yenen geleneksel bezelye çorbası.
Hernekeitto çorbası, Finlandiya yemekleri.
Finlandiya İçkileri
Alkolsüz Finlandiya içecekleri
Finler dünyanın en çok kahve (kahvi) tüketen halkı. Dediğim gibi sütü (maito) de çok seviyorlar. Ayrıca böğürtlen çeşitleri suyu (marjamehu), ayrana benzer viili, kaymaklı süt (piima) de içiyorlar.
Viili, Finlandiya içecekleri.
Alkollü Finlandiya içkileri
Finlandiya’da biradan sert olan tüm içkileri sadece devletin Alko adlı dükkanları satıyor. İçkinin pahalılığıyla ünlü bir ülke. Markette bir bira 1 Avro civarında, barda 3-5 Avro. Marketlerden saat 21:00′e kadar bira alınabiliyor ve yaş sınırı 18, Alko’lardan diğer içkiler için ise 20.
Bira (olut veya kalja) – Lapin Kulta, Karjala, Olvi, Koff ve Karhu biraları yaygın.
Elma şarabı (cider, siideri) – Aromalı, biraya benzer tatlı içkiler.
Finlandia Vodka – %40 alkollü ünlü Fin votkası.
Koskenkorva (kossu) – Votkaya benzer ama biraz şeker ilaveli, %38 alkollü içki.
Salmiakki-Kossu (Salmari) – Finlandiya’nın ünlü siyah tuzlu meyan kökü şekerlemesi salmiakki içeren acayip bir içki.
Finlandiya içkisi salmiakki.
Bunun ülkeyi merak edenler için bir Finlandiya gezi rehberi olmasını umuyorum. Gezdiklerimi ve diğer yaşadıklarımı da zaman buldukça yazacağım.
Kaynak: Çelebi Alper
