Bruges sakinleri turizmi destekliyor ve turizmin ekonomik olarak gerekli olduğuna inanıyor fakat aynı zamanda bunun yaşam kalitelerinin olumsuz olarak etkilediğine de düşünüyorlar.
Dan Peltier
Dünyada daha çok yer aşırı turizm gerçeği ile yüzleştiği için, şehri aşırı ziyaretçiyle paylaşmanın nasıl hissettirdiğini öğrenmek için Bruges-Belçika, her yıl şehri ziyaret eden milyonlarca turistten en fazla etkilenen kişilere yani şehrin sakinlerine gitti.
Bruges’ün turist dolu, her yıl 9 milyon ziyaretçi çeken şehir merkezinde 19.500 civarında insan yaşıyor. Visit Flanders’ın kıdemli araştırma ve proje müdürü Vincent Nijs’e göre bu, günde 100 sakine 126 ziyaretçi düşmesi anlamına geliyor.
Turist sezonun yoğun olduğu zamanlarda ise bir günde kent sakinlerinin üç katı kadar turist olabiliyor.
Viyana Modulle Üniversitesi’ndeki İşletme mastırının bir parçası olarak Visit Bruges ortaklığında Nijs, 18 yaş üstü 1200’den fazla Bruges sakinine Eylül-Ekim 2016 tarihleri arasında online anket uyguladı. Ankette katılımcıların 922’si Bruges metro alanında, 322’si şehir merkezinde ve merkezi turistik bölgede yaşıyor.
Nijs bu çalışmasında, sakinlerdeki güçlendirme hissinin onların turizm algılarını nasıl etkilediği üzerine çalışan Georgia Universitesi, Virginia Tech ve East Carolina Üniversitesinden ilham almış. Bu araştırmacılar, sakinlerin kendi şehirlerinde turizmi olumlu ya da olumsuz nasıl algıladıklarını etkileyen psikolojik, sosyal, politik olmak üzere 3 tip güçlendirme tespit etmişlerdir.
Turizmden kaynaklanan kalabalığa, sese ve trafiğe rağmen katılımcıların yüzde 76’sı turizmi desteklediklerini ve Bruges’de turizmin önemini korumaya devam etmesini istediklerini belirtmişlerdir. Katılımcıların yüzde 70’i turizmin olumlu yanlarının olumsuz yanlarını geçtiğini ve yüzde 78’i ise Bruges’ün turizmi desteklemeye devam etmesi gerektiğini belirmiştir.
1 ile 5 arası bir ölçekte (5 en iyi olmak üzere) psikolojik güçlendirme ya da şehir sakinlerinin turizmi nedeniyle kentinden gurur duyuyor olması dört puan almıştır.
Ancak anket sonuçları, birinin şehriyle gurur duyması ve turizmi desteklemesinin, onun turistler sayesinde yaşamının daha iyi olduğunu düşündüğü anlamına gelmediğini gösteriyor.
Sosyal güçlendirme ya da turizmin sosyal faydaları algısı 2.9 puan almış ve politik güçlendirme ya da sakinlerin turizmin planlanmasında seslerini duyurabilmesi ise 2 puan almıştır.
Bruges Aşırı Turizme Yabancı Değil
“Aşırı turizm”, on yıllardır turizmin negatif etkilerini en aza indirmeye çalışan Bruges için yabancı bir kavram değil. Nijs “Neredeyse 20 yıl önce Bruges, turizmin şehrin güney yakasına yoğunlaştırılması gerektiğini söyleyen konsantrasyon modelini başlattı ve bugün burası Bruges’e gelen turistlerin gittiği yer” diyor.
Bruges aynı zamanda 1995’de otel yapımına da kısıtlama getirdi. Nijs, ancak bugün “günlük turların payı, gecelik konaklamalardan daha iyi performans gösteriyor” diyor.“Geçen yıl 2.2 milyon gece konaklamalı seyahat ve 4 milyonun üzerinde günübirlik seyahat gerçekleşti.”
Nijs’in söylediğine göre Bruges, şehre gelen gecelik konaklama ve günlük seyahatlerin sayısını belirlemek için ziyaretçilerin telefonundaki verileri kullanıyor. “Uluslararası standartlar günlük ziyaretçiyi bir şehri en az dört saatliğine ziyaret etmek için gelen fakat geceyi bir konaklama yerinde geçirmeyen kişi olarak tanımlıyor.”
Bruges’deki günlük ziyaretçilerin yarısı sadece 2-3 saatliğine şehri ziyaret ediyor. “Fakat yine de onları günlük ziyaretçi olarak tanımlıyoruz, çünkü sonuçta ziyaret için orada bulunuyorlar” diye belirtiyor Nijs. “Bu ise son zamanların bir olgusu, çünkü daha çok uzun-mesafeli yolcu kısa zaman dilimlerinde mümkün olduğunca çok yeri ziyaret etmek istiyor. Yine de günlük gezginler üzerine çok az pazar araştırması yapıldı”.
Kopenhag ve Antwerp,Belçika turizmin faydalarını şehir sakinlerine tanıtmak ve anlatmak için pazarlama kampanyası başlatırken, Venedik ve Barselona gibi diğer şehirler turizm büyümesini engellemek için adımlar attı.
Aşağıda Bruge hakkındaki araştırmanın toplu sonuçlarını gösteren 6 grafik yer almaktadır.
Bruges’de Turizme Destek
Turizmin Bruges’e katkı sağladığından çok zarar verdiğini düşünenlerden daha fazla oranda katılımcı turizmi desteklediğini söyledi.
Dış mahallelerde ve belediyelerde yaşayanlara oranla, şehir merkezinde yaşayan sakinlerin yüksek bir yüzdesi (yüzde 80) turizmi desteklediklerini belirtti. Nijs’e göre “bu, muhtemelen şehir merkezinde yaşayan insanların turizm ile ilgili sıkıntılar olduğunu bilmelerinin yanı sıra, onlar için turizmin ne kadar önemli olduğunu bilmelerinden de kaynaklanıyor”.
34 yaş ve altındaki şehir sakinlerinin %83’ü turizmi eski nesillere göre daha çok destekliyor. (Bu oran 35-44 yaş arası %68, 55 yaş ve üstünde % 65)
Bruges’de Turizmin Pozitif Etkisine Dair Algı
Bruges sakinlerinin çoğu turizme dair olumlu bir algıya sahip fakat bu, yaşam kalitelerini nasıl etkilediğiyle ilgili düşünceleriyle uyumlu değil.
Şehir merkezindeki katılımcıların % 56’sı turizmin gelirine ve yaşam standardına katkı sağladığı konusunda hemfikirken, şehrin daha dışındaki yerleşim yerlerinden olan katılımcılarda bu oran % 52.
İki bölgeden de katılımcılar turizmin yaşam kalitesini arttırıp arttırmadığı konusunda ayrışıyorlar. Şehir merkezindeki katılımcıların yüzde 42’si turizmin yaşam kalitelerini arttırdığına inandığını söylerken, yüzde 37’si bu konuda nötr kaldı ve yüzde 22’si buna katılmadığını söyledi.
Bruges’de Turizmin Negatif Etkisine Dair Algı
Katılımcılar Bruges’e gelen turist sayısının artmaya devam etmesinin negatif etkilerini öngörüyorlar.
Şehir merkezi ve daha dışarıdaki alanlardan olan katılımcıların neredeyse yarısı Bruges’e gelen daha fazla turistin şehir sakinleri ve turistler arasında sürtüşmeye neden olacağına inanıyor ve bu iki grubun yarıya yakını turizmin Bruges’ün aşırı kalabalık olmasına neden olduğunu düşünüyor.
Kanalları ve mimarisiyle Bruges çok bilinen turistik yerlerden biri olmasına rağmen, şehrin kimliği ve ünü diğer ziyaretçi akını yaşayan şehirlerden farklı. Nijs, “Geçen haftasonu Amsterdam’daydım ve şehri ziyaret eden belli gruplarla ilgili problemler olduğunu fark ettim” diyor. “Çoğu sorun yaratmayan kültür ziyaretinde bulunan insanlar fakat bazıları sarhoş turistler ve Bruges tipik olarak böyle bir probleme sahip değildir.”
Turizm Rahatsızlık Verici midir, Yaşanabilirliği Etkiler mi?
İlginç bir şekilde katılımcıların yarısından fazlası (hem şehrin merkezinden hem daha dışından) turistler yüzünden rahatlarının bozulduğunu söylerken, yine iki gruptaki katılımcıların yarısı “Bu şehir artık bizim değil” cümlesine katılmadıklarını söylemiştir.
Katılımcıların (hem şehrin merkezinden hem daha dışından) %60 ve %66’sı turizm baskısının günlük yaşamları hakkında negatif etkiye sahip olduğunu düşünmediklerini söylemiştir.
Anket aynı zamanda katılımcılara Bruges’de Airbnb’nin turizme olan etkisi de sorulmuştur. Katılımcıların % 60 – %70’i (hem şehrin merkezinden hem daha dışından) turistlerin Airbnb tarafından kiralanan mülklerde kalması diğer turistlere göre daha fazla rahatsızlık yaratır mı sorusuna nötr oldukları yanıtını vermiştir.
Nijs, Airbnb’nin Bruges’de şu an 400 kiralık mülkü mevcut, diyor ve “Nötr olanların sayısının çok olması insanların Airbnb’yi henüz çok bilmemelerinden kaynaklanıyor” diye ekliyor. “Barselona’da Airbnb üzeriden 16.000 adet kiralık konaklama yeri var ve bunların 7000 tanesinin izni yok ve yasal değil”.
Bruges’de Daha Az Ziyareçi Olmalı mı?
Katılımcıların çoğu daha fazla konaklamalı kalış ve bireysel turist olabileceğini fakat daha az gemi turu ya da grup turları istediklerini belirtti. Şehir merkezi ve şehrin daha dışındaki alanlardan katılımcıların üçte biri günübirlik ziyaretçi düşündüğünü ve iki grubun yarısına yakını da gezilerin günleri konusunda nötr olduğunu söyledi.
Yerel yönetimler ve şehir meclisleri ne kadar turistin ziyaret edeceğini kısıtlamak için önlem alabilir ya da başka kısıtlamalar uygulayabilir. Ancak katılımcıların yüzde 70’i turizm konusunda fikirlerin beyan etmek için yerel yönetimlerde söz sahibi olmadığını düşünüyor. Nijs “siyasi yetkilendirme ve algılanan negatif etki arasında bir bağ yok” diyor. “Güçlendirmenin turizmin asıl etkilediği üzerine çalışmalar yürüten profesör Bynum Boley, eğer insanlar yönetimde söz sahibi olursa negatif etkileri daha az hissederler önermesine sahip. Araştırma bunun doğru olmadığını gösteriyor, çünkü insanlar şehir yönetimine gidiyorlar ve yine de turizmden hoşnut değiller”.
Turizm Sosyal Olarak Daha Güçlendirilmiş Hissetmenizi Sağlıyor Mu?
Kopenhag gibi daha çok yer turist kavramına ısınmaları için şehir sakinleriyle çalışma girişiminde bulunurken, katılımcıların çoğu turizmin onları kendi toplumlarıyla daha bağlantılı hissettirip hissettirmediği noktasında kayıtsız kaldı.
Destinasyon pazarlamacıları şehir sakinlerinin turizmin sağladığı psikolojik, sosyal, ve politik güçlendirmeyi anlamalarına yardımcı olabilir. Nijs, “Turizm yetkilileri yerlileri dinlemeli ve turizm konusunda görüşmeler organize etmelidir” diyor. “Bir benim yaptığım araştırma türü var fakat sokaktaki insanlarla konuşarak niteliksel araştırma yapılması da çok önemli”.
