Bakü Gezi ve Seyahat Rehberi

Bakü, Azerbaycan Cumhuriyeti’nin, Hazar Denizi’nin batı kıyısında yer alan başkentidir. Kafkaslar’ın en büyük şehri, en önemli kültür ve ticaret merkezidir. Ülkenin en doğusundaki ve en önemli sanayi, ticaret ve kültür merkezi olmanın yanı sıra bir liman kenti olarak da önemlidir. Şehirde yaşayanların büyük çoğunluğunu Azerbaycanlılar oluşturur.

2006 yılında faaliyete geçen Bakü Tiflis Ceyhan Petrol Boru Hattı’nın (BTC) çıkış noktasıdır. Bakü Limanı, Hazar Denizi nin en önemli limanıdır. Şehirde tiyatro, kütüphane, sinema ve diğer kültürel mekânlara sık rastlanır. Lonely Planet’in sıralamasına göre, Bakü gece hayatı için dünyanın en önemli on destinasyonlarından biri.

Değişik mimariyle yapılan binalar şehrin silüetini değiştirmeye başlamış. Merkezde ise hummalı bir yenileme çalışması var. Binalar ve meydanlar dışarıdan pırıl pırıl görülüyor. Gerçi bu biraz aldatıcı bir durum çünkü genelde binaların içi yenilenmiyor. Devlet binaların dış yüzünü bedava yeniliyor, ama içleri mezbele olarak kaldığı da oluyor.

Şehirde görülecek yerleri saymadan önce birkaç bilgi vereyim. Bakü’ye Azerice Bakı deniyor ve “Rüzgarlı Şehir” anlamına geliyor. Yaz kış rüzgar var ama yazın rüzgarın sizi serinleteceğini sanmayın. Ağustos ve Temmuz’da 35-40 derece sıcaklık normal karşılanıyor. Zaten şehir sakinlerine sorarsanız Bakü’ye gelmek için en iyi zamanlar Mayıs, Eylül ve Ekim. Diğer zamanlarda serin ya da çok şiddetli rüzgarlı olabiliyor.

Bakü’nün ana tarihi bölgesi “içeri şehir”, Azeriler bölgeye “köhne şehir” de diyorlar. Yarım gününüzü rahatlıkla ara sokaklarda kaybolarak geçirebilirsiniz ama benim yaptığım gibi öğle sıcağında çıkmanızı tavsiye etmem. Gerçi o sıcakta halı satıcıları caddelerden çekildiği için rahata rahat yürüyorsunuz. Bakü’nün sembollerinden Kız Kalesi’de içeri şehirde,  restorasyonu devam eden bu tarihi eserin hemen yanında ağaçlar altında küçük bir kafe va, sıcakta çıktıysanız güzel bir mola alabilirsiniz.

Azerilere ya da Azerbeycan’da iş yapanlara “işler nasıl?” dediğinizde genelde karamsar bir tablo ortaya çıkıyor. Ülke, dünyada yolsuzluğun en çok olduğu yerlerden biri. Rüşvet vermeden bir iş yaptırmak neredeyse olanaksız ve hemen her alanda devlet memurlarının tekelleri var: süpermarketler, ithalat firmaları, yerel üretim hep tek aileye bağlı.

Tarihi ve turistik mekânları

Azerbaycan’ın birçok bölge ve yöresi, turizm potansiyeli açısından çok önemli nitelikler taşımaktadır. Apşeron Yarımadası’nın kuzey kısmı ve Hazar Denizi kıyılarında, ayrıca Guba-Haçmaz, Lenkeran Ovası, Bakü’nün merkez ve batı bölgelerinde önemli turistik alanlar bulunmaktadır. 1939’da kurulan Azerbaycan Ulusal Edebiyat Müzesi ve kent merkezinde konumlandırılmış Devlet Hali Müzesi, Bakü’de bulunan başlıca müzelerdendir.

Icheri Sheher

Sovyet, İslam ve Avrupa mimari tarzlarının kombinlenmesiyle oluşturulmuş yapılar; kent dokusunun önemli parçalarını oluşturmaktadır. 12. yüzyılda kenti savunmak amacıyla inşa edilen duvarların büyük bir bölümüyle çevrili Icheri Sheher; Bakü’nün en tarihi merkezlerindendir. Hazar Denizi boyunca uzanan şehrin bu duvarlı bölümü, farklı çağlara ait ellinin üzerinde tarihi mimariyi bünyesinde barındırması açısından da oldukça önemlidir.

Şirvan Şahlar Sarayı ve Kız Kalesi

Şirvan Şahlar Sarayı ile Kız Kalesi, Bakü’de bulunan en ünlü ve etkileyici eserlerdendir. 15. yüzyılda inşa edilen bu saray, Bakü’nün Şirvan Şahları’na başkentlik yaptığını gösteren ihtişamlı mimari örneğidir.

Kent merkezinde bulunan savunma duvarlarının içerisinde ХII. yüzyılda mimar Masud ibn Davut tarafından inşa edilen Kız Kalesi, bölgenin diğer gözde yapılarındandır. Kalenin gövdesi kireç taşından yapılmış olup içe meyilli yatay taş sıraları ve kaburgalı cephe görünümüne sahiptir.

Ateşgâh ve Gobustan

Surakhanı yerleşim alanının 30 km kuzeydoğusunda yer alan Ateşgâh (Ateshgah) Tapınağı; ünlü bir ateş tapınağı olma özelliği taşımaktadır. Bu ibadethanede; ortada yanan büyükçe bir ateş, çevrede ise çeşitli bölgelerden hac için gelenlerin kalıp küçük bir delikten ateşe bakarak ibadetlerini yaptıkları hücreler bulunmaktadır. Günümüzde hücreler müzeye dönüştürülmüş olsa da, eski dönemlerden yakın tarihe kadar geçen olaylar hakkında bilgi veren eşya, maket ve figürler; zamanın tüm ruhunu taşımaktadır. Eskiden İpek Yolu tüccarları için önemli bir uğrak yeri olması, yapının başka bir özelliğidir.

Bakü’nün 70 km güneyinde yer alan Gobustan’da ise; oyma taşlar, kamplar, mezarlık anıtları ve mağaralar görülmesi gereken yerlerdendir.

Apşeron Yarımadası

Uygun iklimi, doğal koşulları, ılık ve berrak denizi, ince kumlu plajları, tedavi amaçlı kullanılan çamuru ve şifalı suları; bu bölgeyi Azerbaycan’ın gözde mekânlarından biri yapmaktadır. Ayrıca burası çocuk-gençlik parklarının en yoğun biçimde olduğu bir kampçılık merkezi olarak da bilinmektedir.

Turistik Kamplar

Azerbaycan’da yerli ve yabancı turistler için kurulmuş kamplar; çeşitli bölgelere dağılmıştır. Bunlar arasında ön plana çıkanlar; Bakü-Garadağ, Mıngeçevir, Hacıkent, Şuşa, Naftalan, Gebele, Zagatala, Lenkeran ve Yalama’dır.

Ancak bunlar içerisinde yalnızca Yalama’daki kamplar, 1000 yatak kapasitesini aşmaktadır. Azerbaycan’da esas turizm mevsimi daha çok mayısta balşar ve maksimum altı ay devam eder. Buna karşın Yalama, Zagatala, Şuşa ve Bakü’deki turist kampları ise bütün yıl hizmete açıktır.

Ne yenir, ne içilir?

Çeşitli pilav, çorba ve salata türleri olan Azeri mutfağında sebze yemekleri oldukça azdır. Mantı ve buna benzer hamurlu yemekler ise her restoranda kendini gösterir. Mesela küçük mantılarla yapılan Düşbere ,oldukça lezzetli bir çorbadır. Büyük bir tas içinde ikram edilir ve oldukça doyurucu bir özelliğe sahiptir.

Yaygın olarak içilen bir diğer çorba ise yoğurt ve yeşillikle yapılan, kişnişle tatlandırılan Dovga’dır. Bu çorba, yazları bardakla soğuk olarak da tüketilebilmektedir.

Yine lahana çorbası Borş farklı Azerbaycan lezzetlerinden biridir. Bizdeki börekleri andıran Kutab adlı yiyecek, üzerine yoğurt eklenerek ve sumak dökülerek yenilmektedir.

Kebaplar ise lezzetleri bakımından ülkemizdekilerden farksızdır.

Hazar’ın ünlü balığı Asetrin ise ızgarası yapılarak tüketilmektedir. Bunun yanında çok yaygın tüketilen ve içi kıymalı ya da patatesli olan Piroşki de bir tür hamur kızartmasıdır.

Ne alınır?

Azerbaycan’da halı dokuma sanatının en eski ve en geleneksel formlarını bulabilmeniz ve bu güzelliği sevdiklerinizle paylaşabilmeniz mümkündür. Alışveriş sırasında tercih edebileceğiniz iki tip halı karşınıza çıkacaktır; düğümlü ve düz çizgili. Halılarda kullanılan motifler ve renkler, Azerbaycan kültürünü tam anlamıyla yaşatması yönünden oldukça değerlidir.

Azerbaycan halkının zengin tarihi geçmişine kanıt olabilecek parçalardan bazıları da, dekoratif ve uygulamalı sanat ürünleridir. Kuyumculuk, metal ve tahta içinde oyma, taş ve kemik, dokuma ve baskı desen, örme ve nakış; sanat ürünlerini meydana getirirken kullanılan yöntemlerden birkaçıdır.

Nerede kalınır?

Bakü ve çevresinde her bütçeye uygun otel ve pansiyon bulabilmeniz mümkündür. Bakü’nün tarihi bölümünden bir butik otel tercih etmek isterseniz, özellikle Kız Kalesi ve Hazar Denizi manzaralı birçok otele rastlayabilirsiniz.

Nasıl gidilir?

Her gün Ankara, İstanbul ve Antalya’dan THY’nin tarifeli uçuşlarıyla İstanbul-Bakü seferleri bulunmaktadır. Ayrıca Azerbaycan’a karayoluyla Gürcistan ve İran üzerinden gitmek de mümkündür.

İstanbul-Bakü otobüs ile 48 saat 70.0 $

Bakü, Caspian Hostel Asaf Zeynalli Küçesi 29/9 İçeri Şeher 20.0 $

Bakü şehir içi otobüs 0.2 AZN

Bakü-Tiflis tren 15 saat 27 AZN

Bira ( piva ) 0.4 AZN

Bakü- Quba otobüs 1.5 saat 4.0 AZN

Quba Şahdağ Otel Nizami Park yanı 5.0AZN

Quba- Qusar otobüs 20 dakika 0.4 AZN

Quba- Kınalık jip ile dolmuş 15.0 AZN

Quba jip taksi 65.0 AZN

Kınalık hostel Hayrettin Gabbarov 10.0- 20.0 AZN

Kınalık hostel Faik ve Ceyhun Kardeşler 10.0-20.0 AZN

Kaynak: Turk Hava Yolları – Wings