İtalya’daki Türk Köyü Moena

Gokhan ERDOGAN 7 Aralık 2015 Ülkeler Rehberi 2 Comments

Moena Köyü (Comune de Moena), İtalya’nın kuzeydoğusunda Trento bölgesinde bulunan, ekonomisi büyük ölçüde turizme dayalı olan, 2600 nüfuslu küçük bir Türk köyüdür. Köyde her yıl 19-21 Ağustos tarihleri arasında bir “Türkiye Festivali” (Festa de Turchia) düzenlenmektedir ve Türk milli kıyafetleri içerisinde, ellerinde ay yıldızlı bayraklarla sokaklara dökülürler. Köyün meydanında ay yıldızlı kaide üzerinde bir yeniçeri büstü bulunmaktadır.

Hiç kimsenin Türkçe, bilmediği bu köyde insanlar; büstü göstererek ” O bizim atamız, biz Türk’üz, burası da bizim Türkiye’miz!” diyorlar.” Peki, kim bu Türk?

Orhan Yeniaras, El Turco adlı kitabında hikayenin devamını şöyle anlatıyor:

“Lakabı Balaban(yırtıcı bir kuş) olan Yeniçeri Hasan, IV. Mehmed döneminde yaşamış, başarılı bir Osmanlı istihbarat subayıdır. Rusça’nın yanında, İtalyanca ve İspanyolca da bilen Balaban, Roma, Berlin, Viyana ve Venedik gibi dönemin büyük şehirlerine defalarca girip-çıkarak, dönemin Serdar-ı Ekrem(bugünkü Genelkurmay Başkanı)‘i ve Sadrazam(en büyük Vezir)‘ı olan Merzifonlu Kara Mustafa Paşa‘ya; dolayısıyla da Osmanlı’ya istihbarat sağlamış ünlü bir askerdir. Kılık değiştirmekte usta olan Balaban Hasan, bir gün yine bir görev alır. Viyana’da bulunan on iki Türk ajanından uzun bir süre haber alınamadığından, Balaban Hasan neler olup bittiğini bir an önce öğrenip geri gelmek zorundadır. Balaban Hasan görev için gerekli hazırlıkları yaparken, Kara Mustafa Paşa da Kanuni zamanında fethi yarım kalan Viyana’yı ikinci kez kuşatmak amacındadır. Ancak durumu padişaha zamanında açamayan Paşa vicdan azabı çekmekte bir yandan da hazırlıkları ağırdan almaktadır. Bunun üzerine Balaban, Sadrazam Kara Mustafa Paşa‘ya haddi olmadığı halde bir an önce Viyana’nın kuşatılması, ne kadar geç kalınırsa kuşatmanın o kadar zor olacağı hususunda öğüt vermeye kalkar. Köpüren Sadrazam, Balaban’ın idam edilmesini emreder; ancak o bir yolunu bulup kaçmayı başarır.

Olaydan sonra Balaban, Avrupa’da II.Viyana dahil bir çok yerde gizlice Osmanlı askerleri içine karışarak savaşır. Girdiği bir mücadelede ağır yaralanır, atına atlayarak bilmediği bir yere doğru gider ve Moena köyüne varır.

Ölmek üzere olan bu Yeniçeri askeri, köylüler tarafından tedavi edilir. İyileşince de köyden bir kızla evlenir. Kasaba halkının ‘El Turco’ adını verdiği subay, o dönem dukalığın halktan istediği haksız vergilere karşı köyü ayaklandırır ve korur.

Bu küçük köyün kocaman yürekli insanları ona yardım edip iyileştirmiştir. Balaban artık gidebileceği bir yeri olmadığını bilmenin hüznüyle bu köyü kendi köyü beller. Zamanla hem köy halkı onu benimser hem de o bu köyü. Bilgisini, görgüsünü, her şeyini onlarla paylaşır. Bu İtalyan köyünde Türklüğü yaşatır.

Kendini ve Türk adetlerini bu yörenin insanlarına öyle sevdirir ki ölümünden sonra bile bu Türk gelenekleri yaşatılır.

Kuzey İtalya’da Avusturya sınırına çok yakın olan Moena köyünde kışın 3 bin olan nüfus, yazın 14 bine kadar çıkıyor. Hiç kimsenin Türkçe bilmediği köyde, bölge halkı yine de Türk olduğunu iddia ediyor.

Moena halkı, Türk gelenek ve göreneklerine öyle bağlı ki her yıl Ağustos ayında düzenli olarak Türk festivali düzenleniyor. Festival kapsamında hemen her evin penceresinden Türk bayrakları sarkıtılıyor, kasaba erkekleri bıyık bırakıyor, festival dönemi boyunca Türk yemekleri pişiyor.

Çocuklara Türk bayrağından yapılan kıyafetler giydiriliyor, gençler yeni çeri kıyafetleriyle kasabada volta atıyor ve kasabanın en yaşlısı Sultan kıyafetleri giyerek Osmanlı hükümdarını sembolize ediyor.

İtalya’nın kuzeyinde yer alan bu ilginç Türk kasabası sakinlerinin Türkiye halkından istediği tek şey ise sık ziyaret edilerek kültürel iletişimin daha da güçlendirilmesi.

İtalya’daki Türk Köyü Moena

Gokhan ERDOGAN

2 Comments

Leave a Reply Cancel reply

Address

Find Events

Let’s Do It Together

Get subscribed today!