Dünyanın farklı köşelerinde, farklı kültürlerde insanla atın bitmeyen dostluğunu yakından tanımak ister misiniz? Bazen bir yarış, bazen bir oyun, bazen bir kutlama, bazen de bir gösteri.
İnsanoğlunun atlarla olan ilişkisi insanlık tarihi kadar eskidir. At, dünyanın dört bir yanında her zaman insanın en yakın dostu, makinalar icat edilene kadar da ulaşımda, tarımda, savaşta, avlanma ve eğlence amaçlı bir numaralı tercihi olmuştur. Biz de size dünyanın farklı kültürlerinden, bu güzel ve asil hayvanlarla yapılan farklı etkinlikleri tanıtmak istedik.
İtalya, Palio di Asti
Adını, yarışın bitiş çizgisine konan ve kazanana ödül olarak sunulan değerli bir kumaşa verilen ‘palio’ isminden alan yarış, Kuzey İtalya’nın güzel kasabası Asti’de 13. yüzyıldan beri, senede bir, Eylül’ün üçüncü pazar günü yapılmaktadır. Ülkenin dört bir köşesinden gelen heyetler, farklı renklerde flama ve giysileriyle şehrin her tarafına çadırlar kurarlar. Cumartesi gecesi yapılan çılgın eğlencelerin ardından, Pazar günü önce çok gösterişli bir ortaçağ geçit töreni sonrasında da bir o kadar heyecanlı, eyersiz, atın çıplak sırtına binilerek yapılan at yarışı ile son bulur.
Fas, Fantasia
Gerçek adı ‘lab el baroud’, yani barut oyunuolan bu geleneğe daha sonraki yıllarda fantezi olsun diye Fantasia ismi verilmiştir! Turistlerin daha çok ilgisi çekeceği düşünüldü herhalde. Bir Berberi geleneği olan Fantasia, özellikle düğünlerde oynanır; gösterişli yöresel kıyafetlerle süslenen bir dizi binici, ellerinde eski usül barutlu tüfekleriyle aynı anda, senkronize bir şekilde tek bir hizada atlarını sürmeye başlarlar. Birkaç yüz metre dörtnala koştuktan sonra da hepsi aynı anda tetiğe basar ve bum! Müthiş bir patlama ve barut kokusu.
Türkiye, Cirit
Türklerin Ortaasya’dan taşıdıkları geleneklerden biri olan cirit, daha sonraları Osmanlı tarafından da benimsenmiş ve bir savaş oyunu olarak yaygın bir şekilde kullanılmıştır. Tehlikeli bir oyun olduğu için 1826’da II. Mahmut tarafından yasaklandığından beri de o eski popülerliğine bir türlü ulaşamamıştır. Özellikle Erzurum, Bayburt, Elazığ gibi doğu illerimizde oynanan cirit, aynı yağlı güreşlere benzer şekilde davul ve zurna eşliğinde başlar ve oyunun birçok kuralı vardır. Yani öyle ciriti attım, karşı taraftakini vurdum gibi düşünüyorsanız, çok yanılırsınız!
Azerbaycan, Çövken
İngilizlerin tüm dünyada popüler hale getirdiği Polo’nun geleneksel hali olan Çövken’in kökeni MÖ 6. yüzyıl İran’ına dayanmaktadır. Yüzyıllar boyu Pers kültürünün bir parçası olan oyun, 12. yüzyılda Hindistan’a taşınmış, yaklaşık 600 yıl sonra(!) İngilizler tarafından keşfedilip Polo adıyla tüm dünyaya lanse edilmiştir. Bugün Azerbaycan’da bir ata sporu olarak oynanan ve UNESCO Kültür Mirası’na geçen çövkende altışarlı iki takım vardır; 30 dakikalık bir müsabakada oyuncular ellerindeki sopalarla lastik topa vurarak 3 metrelik kalelere gol atmaya çalışırlar.
Arjantin, Dia de la Tradicion
Sizlere bahsedeceğimiz son gelenek, bir yarış veya oyun kadar eğlenceli değil ama o kadar etkileyici ki, fırsatınız varsa kesinlikle görmenizi öneririz. İspanyolca’da ‘Gelenek Günü’ anlamına gelen bu şenliklerde, her yıl Kasım ayında ülkenin dört bir tarafından gelen ‘gaucho’lar (kovboyun Arjantinli versiyonu) yıl boyu özenle yetiştirdikleri atların içinden en güzellerini yanlarına alarak San Antonio de Areco’ya gelirler. Geleneksel kıyafetlerini içerisinde gucholar, sabah saatlerinde önce şehrin içinden yüzlerce atla birlikte bir geçit töreni yapıp esas gösterilerin yapıldığı çayıra doğru yol alırlar.
Kısa kısa tanıtmaya çalıştık size insan ve at arasındaki bu özel ilişkiyi. Artık gerisi size kalmış, bu birbirinden farklı kültürü tanımak için her sene bir tanesine gidebilirsiniz. İnanın, hiç pişman olmayacaksınız.
Kaynak: Tale Blog
