Paylaşımlı bisiklet planının fenomeni haline gelmiş olan Beijng’de de çok zaman geçirdim, Çin için bile anlaşılabileceğinin ötesinde şaşırtıcı bir büyüme söz konusu.
Seyahat teknolojisiyle ilgilenilmeye başlandığından beri, paylaşımlı bisiklet aynı seviyede önem kazandı. Paylaşımlı bisiklet altyapı problemini çözebilir. Çok modelli ve yerel olarak ta besleniyor, yine kaynak ve uygulama tabanlı.
Ayrıca, paylaşımlı ekonominin de bir parçası ve bana göre bazı sözde paylaşım ekonomisi işletmelerine göre bisiklet paylaşımı gerçek ve dünya için değerli.
Üstelik doğrudan bağlantılar da söz konusu. Ctrip, Çin’in en büyük bisiklet paylaşım işletmesi MoBike’ın 215 milyon dolarlık D serisi yatırım turuna katıldı ve Ctrip’in Yönetim Kurulu Başkanı resmi bir açıklamasında açıkça bisiklet paylaşımının “gezginler için şehirleri keşfetmek üzere son derece değerli bir araç” olduğunu ifade etti.
Kulanım Örnekleri ve Modellemeler
Değerlendirmelerime göre; bisiklet paylaşım işi kurmak için bir dizi önemli olmazsa olmaz var. Kullanım örnekleri ve modellerle başlayalım, bunlar size işin nasıl yürüdüğü konusunda temel ön bilgileri verecektir.
Çeşitli kaynaklara göre dünya genelinde 500 bisiklet paylaşım programı mevcut.
İki temel kullanım örneği var:
Belediye/şehir kapsamında ya da kampüs/trafiğe kapalı alan şeklinde ve her iki örnek coğrafyaya bağlı. Şehir için modelleme sponsorlu ya da hür teşebbüs şeklinde.
Kampüs konumunda ise ister üniversite kampüsü olsun isterse ticari kampüs, birçok kampüs bir yerden diğerine ulaşmanın sağlıklı yolunu teşvik ediyor.
Bu adaptasyonun geliştirilmesine yardımcı olan birçok imkan var. Kampüsler için “University Bike Programs” ise buna bir örnek.
Sabit İstasyon ve İstasyonsuz şeklinde 2 modelleme söz konusu:
Sabit istasyon modeli Avrupa’da hevesle karşılanıyor. İstasyonlar kullanıcıların oturum açabilmeleri ve bisiklet kiralayabilmeleri için elektrik ve internet altyapısı gerektiriyor.
Londra bu konuda ünlü bir örnek: Santader tarafından sponsor olunan 13, 600 adet “Boris Bisikletleri” bulunuyor. Paris ise 23.600 bisiklet kiralayan Velib’e sahip.
İstasyonlu modelin problemlerinden biri kullanıcıların yalnızca bu istasyonlardan kiralama yapabiliyor olması ve bisikletleri yine bu istasyonlardan birine iade etmeleri gerekmesi. Bu anlamda, eğer istediğiniz konumda bisiklet kullanamayacaksanız bu çok iyi bir şey değil.
Seattle’da yaşıyorum vepaylaşımlı bisiklet kesinlikle olmalı ve aslında mükemmel de olurdu; fakat “Pronto Bikes” ile 2 başarısız girişimden sonra sistemin yeniden düşünülmesi gerekiyor.
İstasyonsuz model ise sabit bir altyapı gerektirmiyor ve Çin’de Mobike’ın, ayrıca rakibi Ofo’nun büyümesine katkıda bulunan bir yaklaşım.
Bunu Avrupa’da deneyen ilk örneklerden biri ise Berlin’de 5.000 bisiklete sahip olan NextBike.
İstasyonsuz model çok daha ucuz, esnek ve şu sıralar büyük ölçekli olarak adapte edilmeye çalışılan bir model gibi görünüyor.
Olmazsa Olmazlar
Konsepte ve olmazsa olmazlara bakacak olursak, yeni bir iş kuranlar için para kazanmak, doğru modelleme vs. gibi olağan şeyleri açıklamaktan kaçınacağım. Bunların hallolduğunu varsayalım. Bu tür şeyler yerine müşteriler için neler bu işi kolay, güzel (ve güvenli) hale getirir bu pratik hususlara odaklanacağım.
Bu anlamda 4 olmazsa olmaz mevcut:
Kurallar
Bisiklet sürmek çok kolay bir şey değil, değil mi? Bu anlamda bisikletlerin kullanıma elverişli olması gerekiyor, yine bisikletlerin depolanabileceği ve kiralanabileceği düzenli bir çevreye ihtiyacınız var.
Mcdonalds’ın çöp probleminin aksine tabiki bisiklet yığını gibi bir problem var. İnsanlar dağınık ve tembeller. Beijing’deki yeni mevzuat bu duruma bir düzenleme getirdi.
Kullanımın Kolay Olması
Tüketici deneyimi açısından yolların düz olması yardımcı oluyor! Ancak, envantere ulaşım daha önemli. Bu noktada Çin yine önderlik ediyor. WeChat üzerinden ya da Çin merkezli pazardan bisiklet kiralamak mümkün.
Güvenlik
Bisikletlerde güvenlik bulunmalı, aksi taktirde bisikletler ortadan kaybolacaktır. Çin’de işe yeni başlayan Chongqing eğer bu problemin çaresine bakmazsanız ne olacağını pahalı bir yoldan öğrendi.
Şirket bisiklet envanterinin %90’ını kaybetti.
Konum, Konum, Konum
Bisikletler uygun olan her yerde olmalı, bunun anlamı çok fazla bisiklete ihtiyacınız var ve erişilebilir olmalılar.
Bisikletler kendi kendilerini hareket ettirmiyorlar ve talep geldiğinde, örneğin; işe gidip gelmek gibi açık tüketici kullanım modelleri olmalı.
Bu modeller, bisiklet neredeyse oradan almak, talebin alındığı yere bırakmak gibi bir yeniden dağıtım sistemi gerektiriyor.
Ayrıca bisikleti sınırların dışına çıkaran insanlarla baş etmek için yöntemleriniz olması gerekir.
Bunların hepsine dikkat etmedikçe planınız başarısız olacaktır.
Gelecek?
Birçok insan harekete geçiyor. Örneğin Zipcar (Avis’in yan kuruluşu) GM ve Ford bunu takip ediyor. Rekabet her zaman yardımcı olur.
Seattle’da, Pronto Bike’ın başarısızlığına rağmen bu hizmeti sunmak için rekabet eden 10 adet şirket var. Evet, engebeli yollarıyla Seattle’da bile var!
Bana gelince, bu engebelerle başa çıkabilmek için elektrikli bisikletimin gelmesini bekliyorum.
Not: Bu yazı VaultPAD Ventures yönetici ortağı Timothy O’Neil-Dunne’ın değerlendirmesini içermektedir.
Kaynak: Tnooz
