Büyük Sahra Çölü’nün ebedi misafirlik toprağı Tunus, aynı zamanda Akdeniz’e kıyısı olan bir Kuzey Afrika ülkesi. Batısında Cezayir, doğusunda Libya’nın yer aldığı ülke yüzyıllar boyu farklı medeniyetleri ağırlamış.
Tunus Cumhuriyeti (Arapça:الجمهورية التونسية) kısaca Tunus (Arapça:تونس).Kuzey Afrika’da, Akdeniz’e kıyısı olan bir Arap İslam ülkesidir.Kurucusu Habib Burgiba ‘dır Batısında Cezayir, doğusunda Libya ve Akdeniz, Kuzeyinde de Akdeniz yer alır. Ülkenin güney kısmınıBüyük Sahra Çölü kaplar.
Kuzey Afrika’da bulunan Tunus, Mağrip Bölgesi’nin en küçük ülkesidir. Sicilya Boğazı ile Avrupakıtasından ayrılan Tunus, Avrupa’ya 140 km uzaklıktadır. Topraklarının tamamı Sahra Çölü’nde bulunan ülkede, yazları sıcak, kışları ılıman bir iklim görülmektedir. Kar don olaylarının görülmediği ülkede, savanlar önemli yer tutmaktadır. Dağlar kıyıya paralel uzanmaktadır. Ülkenin güneyinde birçok mevsimsel sığ gölü ve büyük tuz gölleri vardır.
Tunus’un Cezayir ile 965 km, Libya ile 495 km sınırı vardır.
Tunus’ta Fenikeliler, Romalılar, Bizanslar, Araplar ve Osmanlıların ayak izleri var. Mimariden yemek kültürüne kadar bu kültürlerin izleri karşınıza her an çıkabiliyor. Bu izleri en çok ülkenin başkenti Tunus’ta görebilir, bol ağaçlı bulvarlarla süslenmiş kentte Avrupai bir hava hissedebilirsiniz. En büyük amfi tiyatrolarından biri El-Cem, İslami Mimari’nin en güzel örneklerini sergileyen Kayrevan Kenti, Berberilerin Tunus’un güneyinde konumlanan tepe kentleri ve Afrika’nın en iyi korunmuş Roma Kenti kabul edilen Dugga ile başlar yolculuk.
Ülkeye dair…
Ülkenin tarihini keşfettikten sonra biraz da mutfağına bakmak gerekir. Berberilerden kuskus, Romalılardan zeytin ve zeytinyağı, Araplardan kahve ve baharat, Osmanlılar’dan ise şerbetli tatlıları alarak mutfaklarını zenginleştirmiş Tunuslular.
Ülkedeki yolculuğunuz boyunca taksi ve otobüs ile ulaşımı işinizi kolaylaştırır. Uzak mesafedeki gezileriniz için ise günlük düzenlenen turları tercih edebilirsiniz. Gezilerinizde Atlas Okyanusu’ndan gelen nemli ve serin hava, Akdeniz’in ılık havası ve Sahra’dan gelen kuru ve sıcak hava etkisinde karışık bir iklim size eşlik eder.
Tunus Gezilecek Yerler Listesi
Zaytuna Cami
Zaytuna Cami (Zaytouna Mosque) Tunus’daki en eski cami olup Tunus gezilecek yerler listesinin en önemli gezi noktası. Müslümanlara ziyarete açık olan cami 9 giriş ile 5000 metre karelik alanı kaplıyor. Zaytuna, kelime anlamı olarak zeytin ağacı anlamına geliyor. Caminin kurucusu Bizans Kartacasını fetheden Hasan ibn Numan’ın burada bir ağaç altında ders almış. İşlek bir atmosferden sonra buradaki sükunete kapılmamak elde değil. Farklı çağların izlerini taşıyan yapıdaki uyum dikkat çekici. Buradaki ilk cami 734 yılında yapılmış fakat 9. yüzyılda Kayrav’daki Büyük Camiye benzer şekilde Ahmet ibn Muhammed tarafından tekrar yapılmış. Merkez kısım için Kartaca’dan kalma 184 sütun yeniden kullanılmış.
Zaytuna Cami’nin minaresi ise 19. yüzyıl yapımı. Laik Başkan Bourguiba tarafından bağımsızlığın ilanı ardından kapatılana kadar Zaytuna Cami’nin İlahiyat Fakültesi oldukça önemli bir İslam Üniversitesiymiş. Burada 1000 yıldan fazla süre ile Müslüman bilim adamı yetiştirilmiş. Fakülte 1987’de tekrar açılmış ve gayrimüslimlere avluya kadar izin verilmiş. Yakındaki dükkanların teraslarından cami manzarasını izleyebilirsiniz. (Bu arada camiye girerken halktan bazı insanlar size ilk etapta camiye girmemeniz adına tepki gösterebilir. “Muslim” falan diyerek Müslüman olduğunuzu belirtirseniz sizi memnuniyetle içeri davet edeceklerdir. )
Sidi Bou Said
Tunus gezilecek yerler listesinin bir diğer önemli durağı Sidi Bou Said. Burası benim Tunus gezimde en çok hoşuma giden yer oldu. Tunus merkezden 20 km uzaklıkta, kuzeyde bulunan bu şirin kasaba son zamanların en turistik gezi noktaları arasında bulunuyor. Sidi Bou Said’e dilerseniz Tunus merkezden kalkan trenler ile ya da taksiler ile ulaşabilirsiniz. Bölgedeki mavi beyaz evler sizi Yunanistan’da geziyor gibi hissettiriyor. Buradaki en önemli gezi noktası ile Family House ya da Avukat’ın Evi olarak adlandırılan Aile Evi. Tunus’lu bir ailenin şimdilerde müze olarak kullandığı evi gezerek geçmiş dönem ev yapısını ve geleneksel Tunus aile yaşantısını yerinde inceleyebilirsiniz. Bölgede bir çok hediyelik eşya satan dükkan da bulunuyor.
Kartaca
Kartaca, Tunus gezilecek yerler listesinde 3.sırada. MÖ 814 yılında, Tunus yarımadasında kurulmuş olan bir Fenike kolonisi olan Kartaca Tunus merkeze yaklaşık 15-20 km uzaklıkta bulunuyor. Buraya dilerseniz Tunus merkezden kalkan trenler ile ya da taksiler ile ulaşabilirsiniz. Roma Dönemi’nin en önemli uygarlıklardan olan Kartaca’ya olan kalıntıları dilerseniz yerinde inceleyebilirsiniz. Yalnız Kartaca’daki kalıntıların hepsi bir yer değil. Geniş bir alan üzerine yayılmış 9 adet gezi alanı bulunuyor. Bunlar içinde en önemlileri arasında Antonio Baths, Amfi Tiyatro, Kartaca Müzesi yer alıyor. Kartaca’da bulunan tüm gezi noktaları tek bir bilet ile gezilebiliyor. Yalnız gezi noktaları arasında biraz mesafe bulunuyor. Bölgede çok fazla ulaşım aracı yok. Bana göre buraya bir taksici ile anlaşarak gezebilirsiniz. Tunus’ta taksiler ucuz.
Bardo Müzesi
Tunus gezilecek yerler listesindeki şüphesiz en önemli gezi noktalarından biri dünyaca ünlü mozaik müzesi Bardo. Bardo Müzesi’nin bu kadar popüler olmasının sebebi müzenin geçen yıla kadar dünyanın en büyük mozaik müzesi olması. Geçen yıllarda müze bu ünvanı Gaziantep Zeugma Müzesi’ne kaptırmış. Benim gibi müzeler ile aranız pek olmasa bile Tunus’a kadar gitmişken Bardo Müzesi’ne biraz da olsa vakit ayırmadan geri dönmeyin.
Avenue Habib Bourguiba
Tunus’un yeni yüzü olan Ville Nouvelle (New Town)’un merkezi olan Habib Bourguiba Bulvarı bir diğer önemli yer. Şehrin en önemli bulvarı olan bu yerde tüm önemli yapılar yer alıyor. Şehrin modern yüzü olan bu bölgede bir çok mağaza, kafe ve alışveriş merkezi yer alıyor. Bunlar dışında Tunus gezilecek yerler listesinde yer alan bir çok önemli yapı da burada.
Yukarıda saydıklarım bana göre Tunus gezilecek yerler listesinde yer alan en önemli gezi noktaları. Bunlar dışında yazı başında da belirttiğim gibi Tunus’ta bir çok gezilecek yer var. Şehrin diğer önemli noktalarını aşağıda sırasız olarak bulabilirsiniz.
Tunus Medina’da Yer Alan Yerler:
Medina Bölgesi Tunus’un en eski yerleşim merkezi. Bölgede bulunan camiler, medreseler, hamamlar sizi çok etkileyecektir. Ayrıca bölgede bulunan çarşılar alışveriş yapmayacak bile olsanız keyifli vakit geçirmenizi sağlayacak cinsten. Tunus Medina’sında yer alan en önemli gezilecek yerlere, şehrin ünlü camileri ile başlayalım.
Camiler
Kasbah Cami: Kasbah Cami (Kasbah Mosque) 1235 tarihinde günümüzde yıkılmış olan Hafsid Kalesi içindeymiş. Şehir merkezindeki en eski camilerden olan Kasbah’ın minaresi ise Fas stili özelliklerini taşıyor. Minare aynı zamanda Zaytuna Cami minaresine örnek teşkil ediyor.
Yusuf Dey Cami: Yusuf Dey Cami (Yousssef Dey Mosque / Al B’chamqiya) 1616 tarihinde Endülüs mimar İbn Galip tarafından yapılan Tunus’daki Osmanlı tarzında ilk camidir. Al B’chamqiya olarak da biliniyor. Zamanında Tunus’da inşa edilen 11. cami olan Yusuf Dey Cami’de Ali Bey’in isteği üzerine 9. yüzyılda detaylı bir yenileme çalışması yapılmış. Bir kararname ile Yusuf Dey Cami, Ez Zitouna’nın bir parçası olarak kabul edilmiş.Yusuf Dey Cami etrafında birçok Türk dükkanı görebilirsiniz.
Hamuda Paşa Cami: Hamuda Paşa Cami (Hamuda Pahsa Mosque) 17. yüzyılda inşa edilen ve o günlerin zenginliğini gösteren bir cami. Sekizgen minaresi Türk Hanefi İslam kültürünün bir yansımasıdır.
Sidi Mahrez Cami: Sidi Mahrez Cami (Sidi Mahres Mosque) 1692 yılında Fatimid zamanında Abu Yazd yönetminden şehri kurtaran ulusan kahramanın adının verildiği camidir. Şehir sınırları içinde Yahudilerin yaşamasına izin verip, çarşıları tekrar yenilemiş. Sidi Mahrez’in mezarı cami girişinin hemen karşısında yer alıyor. Cami sahip olduğu beyaz kubbe ve mimarisi ile şehirdeki en güzel Osmanlı eserlerinden biri olarak seçilmiş. 17.yy daki ayaklanmalar nedeniyle caminin mimarisi hemen eklenememiş.
Boyacılar Cami: Boyacılar Cami (Mosque of Dyers) Hussein ben Ali tarafından 1716 yılında yaptırılmış Tunus’taki önemli bir diğer camidir. Camide Kuran eğitiminin verildiği bir de medrese yer alıyor. 8 köşeli minaresi olan camide bir de mozale bulunuyor. Husseing ben Ali burada 2 önemli zadın yanına defnedilir. Fakat yeğeni Ali Paşa ileriki yıllarda mezarın yerini değiştirerek buraya kendi babasını defnettirir.
Sahib El Tabia Cami: Sahib el Tabia Cami (Sahib el Tabia Mosque), minaresi 1970’de eklenmiş olsa bile 19. yüzyıldan kalma bir camidir. Tunus’daki tek külliyedir. Bünyesinde bir medrese, çarşı, hamam ve mezarlık vardır. Arap ve İtalyan tarzlarının birleştirildiği yapıda bir Venedik sarayı havası var.
Medreseler
Tunus Medina Bölgesinde bir çok önemli medrese yer alıyor.
Muradiye Medresesi (Medersa Mouradia) 1673’de Ali Paşa’nın oğlu II. Murat tarafından bir isyan sırasında yıkılan Türk barakalarının yerine yapılmış önemli bir medrese. Ücretsiz olarak görülebilecek medrese Eylül –Haziran, Pazartesi – Cumartesi, 09.00 – 16.30 arasında ziyaret edilebilir.
Palmiye Medresesi (Medersa Palmier) 1714 yılında inşa edilen ve günümüzde hala bir Kuran okulu olarak kullanılan ziyarete kapalı medresedir. İsmini palmiye ağacından alır ve sarı kakma kapısı ile ünlüdür.
Süleymaniye Medresesi (Medersa Slimnia), 1754’de öldürülen oğlu Süleyman anısına Ali Paşa tarafından yapılmış. Öncesinde kızlar için Kuran okulu olarak kullanılan medrese günümüzde eski öğrenciler birliği olarak hizmet veriyor.
Bachia Medresesi (Medersa Bachia), Ali Paşa tarafından inşa edilen başka bir yapıdır ve şimdi bir zanaatkar okulu olarak kullanılıyor. Girişinde küçük bir umumi çeşme var. Normalde medrese ziyarete kapalı ama benim gibi şanslı olursanız medreseyi gezebilirsiniz.
Çarşılar
Tunus Medina’da çarşılar, uğraştıkları iş gruplarına göre şehrin farklı yerlerine yayılmış durumda. Zaytuna Cami civarında daha ince işçiliğin yapıldığı çarşılar yer alırken, demircilik, dericilik gibi sektörlere hitap eden çarşılar şehrin daha dışında kalıyor.
Ana Pazar, 13. yüzyıldan kalma Souq el – Atarine (the Perfume Makers’ Souq – Parfüm Yapımcıları Çarşısı) çarşısını içeriyor. Burada hediyelik eşyaların yanı sıra kıymetli yağlar da satılıyor. Çarşıda satılan saten sepetler ideal bir düğün hediyesidir. Ayrıca 13. yüzyıldan kalma Souq des Libraries(the Bookseller’s Souq – Kitapçılar Çarşısı) ile medrese ve hamam da burada yer alıyor.
Souq el Trouk (the Turkish Souq – Türk Çarşısı) da güzel hediyelik eşyaların bulunabileceği bir diğer mekan.
Souq Etouffes kıymetli kumaşların satıldığı bir çarşı. Camiye yakın olan Souq de Laine (the Wool Souq – Yün Çarşısı) gümüşçü dükkanlarına yakındır. Biraz batısında Souq el – Berka bulunuyor ve burası Osmanlıdan kalmadır. Eskiden köle satışının yapıldığı bu yerde günümüzde kuyumcular vardır ve evlenecek çiftler takılarını buradan seçer ve alıyor.
En büyük çarşılardan biri Grand Souq des Chechias’dır. İki cami arasında bulunan bu cami 17. yüzyılda Tunus’un en büyük endüstri kaynaklarından biriymiş. Yaklaşık 15.000 kişinin çalışması ile yapılan bir milyon fes bu çarşıda yapılıyor ve tüm dünyaya satılıyormuş.
Hamamlar
Hamamlar Tunus kültürünün önemli bir parçasıdır. El – Kachachine Hamamı sadece erkekler içindir ve en iyi hamamlardan. El – Methihra Hamamında kadınlar gündüz, erkekler gece yıkanabilir ve yapı tarihi çiniler ile süslü. Sahip Hamamı kubbesinden kaynaklanan eko sistemi ile Halfaouine filmine ev sahipliği bile yapmış. Burada gündüz kadınlar yıkanırken gece erkekler yıkanabilir. Zitouni Hamamı sadece kadınların kullanımına açık ve diğerlerinden daha yeni.
Müzeler & Anıtlar
Müzeler ve Anıtlar Tunus’u renklendiren yapılardır. Bab Bhar ya da diğer adıyla Porte de France / French Gate (Fransız Kapısı), doğuda yer alan Fransızlar de la Victorie adı verilen yeri oluşturana kadar kullanılan arktır. İngiliz Hasta (The English Patient) filmi bu kapıya bakan İngiliz Elçiliğinde çekilmiş.
El Bey Türbesi (Tourbet el Bey) giriş ücreti 3 Tunus Dinarı olan ve 9.30 – 16.30 arası ziyaret edilebilecek, kamera ile görüntü almanın serbest olduğu bir türbedir. Osmanlı anıt mezarlarına özgü kubbe özelliklerini taşıyor. İç kısmında Ali Paşa döneminde yapılan çini ve alçı işçilikleri mevcuttur. Birçok Hüseyin Beyi, prenses, başkan ve güvenilir danışmanın mezarı burada bulunuyor.
Dar Ben Abdullah Müzesi (Dar ben Abdullah Museum) 1796’da yapılmış ve bölgenin en güzel saraylarındandır. İtalyan bir subaya ait olan saray 19. yüzyılda İtalyan stili ile yenilenmiş ve o günlerdeki zengin hayatı sembolize ediyor. Saraydaki 4 oda 19. yüzyıl hayat stilini canlandırmak için kullanılmakta. Yenileme çalışmaları nedeniyle kapalı olduğu dönemde karşısında hala açık olan Theatre d’Art Ben Abdallah isimli bir kafe var.
Das Lasram girişin ücretsiz olduğu, Pazartesi – Cumartesi 8.30 – 13.00 / 15.00 – 17.30 arasında ziyaret edilebilecek bir ev. Önceden Lasram ailesine ait olan ev, günümüzde basın işlerinin yürütüldüğü bir kurum.
Palais Kheireddine, Pazartesi – Cumartesi, 10.00 – 19.00 arası ücretsiz ziyaret edilebilir. 19. yüzyılda saray olarak inşa edilip kullanılan yapı sonrasında biri Yahudiler, diğeri Müslümanlar için ayrılan iki okula dönüştürülmüş. Günümüzde Tunus Müzesi (Museum of Tunus) olarak adlandırılan mekanda sanat sergileri ziyaret edilebilir.
Dar Othman, 17. yüzyılın başında Osman Bey tarafından inşa edilmiş. Osman Bey’in yaptığı korsanlık işi oldukça karlıymış, ayrıca kendisi Tunus valisi olarak görev yapmış. Bu saray o günlerden kalma harika bir eser ve ziyaretçilere açık olan kısımlarının yanı sıra basın tarafından kullanılan birkaç ofis de burada. İlginç iç bahçesi ise 1936’da yapılmış.
Dar el – Bey, Hüseyin yöneticileri tarafından resmi misafirhane olarak kullanılan yer. Zaouia Sidi Kacem Ezzilizi, Tunus’a çini işçiliğini getiren zanaatkarın mezarıdır. Restore ediken yapı üstünde orda çağdan modern çağa Tunus seramikleri görülebilir.
Ville Nouvelle Bölgesi’nde Yer Alan Yerler:
Ville Nouvelle (New Town) çeşitli önemli yapı ve bina içeren yeni şehir merkezinin olduğu bölüm. Burada da Tunus gezilecek yerler listesinde yer alan bir çok önemli yapı var Buranın merkezi yanda resmi bulunan Avenue Habib Bourguiba. Şehrin en önemli bulvarı olan bu yerde tüm önemli yapılar yer alıyor. Şehrin modern yüzü olan bu bölgede bir çok mağaza, kafe ve alışveriş merkezi yer alıyor. Bunlar dışında Tunus gezilecek yerler listesinde yer alan bir çok önemli yapı da burada.
1893 yapımlı neoklasik postane ve 1856 yılında yapılan Fransız Elçiliği koloni otoritesinin şık bir sembolü. Yapılan elçilik 1881’den itibaren sömürgeci hükumete ev sahipliği yapmış. Aziz Vincent de Paul Katedrali’nin baştan savma mimarisinin aksine gotik, Bizans ve Fas izleri taşıyan zarif mimari hatlara sahip. Burada belli saatlerde Fransızca ve İtalyanca ayinler var.
Katedralin karşısında Tunus doğumlu İslam öğreticisi ve filozof Ibn Kaldun’un Heykeli yer alıyor. Caddenin doğusunda sona doğru 38 metrelik yarı dikili taş yarı abajur tarzında bir Saat Kulesigörülebilir. Saat kafes işçiliği ile yapılmıştır ve bronz, çelik gövdelidir. Başkan Ben Ali’nin 7 Kasım 1987’de iktidara gelmesini anmak için inşa edilmiş.
Dah Dah Happy Land Park çeşitli eğlence hizmetleriyle bir bilet 0.5, 12 bilet 5 Tunus Dinarı karşılığında Haziran – Eylül 18.00 – 01.00, Ekim – Mayıs aylarındaysa Cumartesi – Pazar 11.00 – 22.00, Pazartesi – Cuma 13.00 – 20.00 arasında ziyaret edilebilir.
Merkezi Pazar (Central Market) 19. yüzyıldan günümüze gelmektedir. 06.00 – 15.00 arası açık. Peynir, taze ekmek, harissa sosu, zeytin ve turşu çeşitleri, sebze, meyve, et ve balık ile oldukça renkli bir yerdir.
Kültür ve Eğlence
Başkent, dünyaca ünlü, büyüleyici bir müzeyi Bardo’yu da barındırıyor. Dünyanın en büyük mozaik müzesi olarak kabul edilen Bardo, sadece Roma Afrikası villalarına ait mozaikleriyle değil aynı zamanda Hüseyinoğulları Hanedanı’nın 18. yüzyıla sarayının güzelliğiyle de ünlü. Müzede bulunan toplam 4 bin 700 metrekare mozaik içinde Romalı zenginlerin günlük yaşamlarının yanısıra, insanlığın doğuşu, İslamiyet, Hıristiyanlık ve belirli dönemlere ait yaşamlardan temalar da tasvir ediliyor. Müzede ayrıca 3. yüzyıla ait olağanüstü ‘’Deniz Tanrısı Neptün ve 56 Madalyon’’ mozaiği de bulunuyor. Başka bir örneği bulunmadığı söylenen şair Virgilius’un portresi de burada. Müze aynı zamanda önemli bir İslam eserleri ve tarih öncesi koleksiyonuna sahip.Afrika’nın en ilginç ve sıra dışı geleneksel mimarilerinden birinin yaratıcısı, konuksever Berberiler’in yaşadığı etkileyici Sahra Çölü, Tunus’ta es geçilmeyecek bir destinasyon.
Sahra’nın adı Büyük Çöl olarak da geçiyor. Sahra’nın kuzey kıyılarındaki Douz ve Tozeur çöl safarilerinin başlangıç noktaları. ‘’Çölün kapısı’’ olarak da adlandırılan Douz, Tunus’un otantik festivallerinin en eskisi Sahra Festivali’yle de ünlü. Festival, aralık ayının son haftasında düzenleniyor.Tozeur ise Osmanlı İmparatorluğu zamanında valinin sarayı olan Dar Cherait’i de bünyesinde barındırıyor.
Saray bugün 1001 Gece Masalları ve çeşitli masal kahramanları canlandırıldığı bir müzeye dönüştürülmüş halde. Tozeur’e 55 km mesafedeki Metlaoui’den kalkan asırlık Kızıl Tren (Le Train Lezard Rouge), pazartesi, çarşamba ve perşembe günleri, Selja Kanyonu’ndan geçerek, 1 saat 45 dakikalık keyifli bir turistik gezi yapıyor. Önceden rezervasyon şart. (+216 76 241 469)Her ne kadar Tunus denize girmeye vakit bırakmayacak kadar renkli bir ülkeyse de görkemli Akdeniz plajları akılları çelebiliyor.
Kentin kuzeyine ve güneyine doğru uzanan kumsallar Tunus’un en güzel plajları. Bir körfez içinde yer alan Hammamet yazın ülkenin en yoğun turist akınına uğrayan yeri konumunda. Burası 1920’lerde Avrupa jet- setinin uğrak yeriydi. Daha sakin bir sahil kenti arayanlar, Romalıların Cap Bon Burnu yani ‘’Güzel Yarımada’’ olarak adlandırdığı bu bölgenin kıyılarındaki daha küçük yerleşimleri tercih etmeli.
Sinema ve eğlence dünyasının unutulmaz film serisi “Star Wars”, göreni kendini bir başka gezegende hissettiren, aya benzeyen topografyaya ve yeraltı evlerne sahip Matmata’da çekildi. Filmin setinden kalan parçaları görmek için her yıl binlerce turist buraya geliyor. Yakınlardaki Ksar Ghilane de Oscar ödüllü “İngiliz Hasta”ya set olmuş bir yerleşim yeri.
Yeme İçme
Tunus mutfağı, Akdeniz havzasının diğer ülkeleriyle benzerlikler taşır. Acının biraz daha fazla kullanılmasıyla komşularından ayrılır. Zeytin ve zeytinyağı, balık ve deniz mahsülleri, kuzu ve koyun etleri ile taze sebzeler mutfağın temel direkleridir. Makarna çeşitlerinde de İtalyan etkisi kendini fazlasıyla hissettirir. Kişniş, kimyon, karabiber, kırmızı biber, tarçın en çok kullanılan baharatlar arasında bulunur. Taze ve kuru nane de başköşede tutulur.
Tipik bir Tunus kahvaltısı reçel ve tereyağı sürülmüş ekmek, sütlü kahve, zeytin, yumurta ve yoğurttan oluşur. Badem ve hurma ile hazırladıkları kurabiye ve tatlıları çok lezzetlidir. En ünlü sıcak içecekleri ise taze naneli yeşil çaydır. Çay, üzerine çamfıstığı serpilerek servis edilir.
Kırmızı biberden yapılan az tuzlu ve biraz sıvı bir çeşit salça olan “harissa”, Tunus mutfağnın en önemli tatlarının başında gelir. Zeytinyağı ile biraz açılıp başta kuskus olmak üzere birçok yemeğin yanında sos olarak kullanılır. Harissa gibi zeytin de Tunus’ta en çok kullanılan besin maddelerinden biri. Ülkede sadece kahvaltıda değil salata, meze ve yemeklerde de bol bol zeytin kullanılır.
Yumurta da zeytin gibi birçok şekilde ve sıklıkla tüketilir. Kahvaltı haricinde, genelde katı olarak yemek ve salatalara doğranan yumurta ile hazırlanan “brique” ülkenin kültüründe de söz sahibidir. Çiğ böreğe benzeyen brique’in içine kıyma ve çiğ bir yumurta konup, hemen kızgın yağda kızartılır. Sıcak olarak ikram edilen iyi bir brique’in yumurtasının beyazının katı, sarısının akışkan olması gerekmektedir. Brigue kız istemeye gelen damat ve ailesine ikram edilir. Eğer damat böreği dökmeden ve dağıtmadan yiyebilirse becerikli bir kişi olarak kabul edilir ve kız verilir.
Tunuslular tencere yemeklerine “tagine (tajin)” derler. Tajin, aslında yemeğin servis edildiği, fazla derin olmayan, içinde ikinci bir kısım daha bulunan kapaklı, büyük bir kaptır. Sıcak yemek veya kuskus bu seramik kaba konularak kapaklı tajinin içine yerleştirilir ve servis yapılır. Tajin sulu ya da kuru yemek olabilir. Tunuslular tajin’i özellikle öğle yemeklerinde yerler.
Ülkede köfte, kebap ve közlenmiş sebze de sıklıkla tüketilir. Deve eti, ülkede sıkça, özellikle de bazı festivallerde yenir. Böylesi zamanlarda kapaklı güveçlere yerleştirilip birkaç hafta toprak altında bekletilen deve etleriyle ziyafetler düzenlir. Sebzeler ise harissa veya zeytinyağı ile sirke karışımı bir sosla birlikte yenir. Sıcak ve soğuk zeytinyağlı sebze yemeği de sıklıkla pişirilir.
Alışveriş
Medina’lar geleneksel yapılarıyla ülkenin en keyifli çarşılarını barındırıyor. Buralarda yapılan alışverişlerde sıkı pazarlık yapılması şart. Cam resimlerden kuş kafeslerine, halıdan otantik takılara herşey birarada. Ayrıca güneye özgü olan ancak ülkedeki birçok Medina’da bulacağınız, açık kahve ve siyah desenlerin hakim olduğu Berberi çömlekleri de oldukça tipik.
Başkent Tunus’un medinasında ortaçağdan kalma bu sokaklarda kumaşçıların, parfümcülerin, antikacıların, fesçilerin ve terlikçilerin bir arada olduğu bölümler bulunuyor. Kuzeye doğru gidilerek varılan, Osmanlı döneminden kalma Souq el-Berka, bir köle çarşısıydı. Korsanlar kölelerini satmak için buraya getirirdi. Bu noktada artık Kuyumcular Çarşısı bulunuyor. Rue des Forgerons’ta Demirciler Çarşısı, Rue Jemaa Zitouna’da seramiklerin, takıların, bakırların ve doldurulmuş oyuncak develerin başını çektiği hediyelik eşya mağazaları bulunuyor.
Tunuslu erkeklerin giydiği kırmızı keçe şapkaları Souq des Chechias’ta yapılıyor. Bu keçe şapkaların yapımı 17. yüzyılda Tunus’un en büyük endüstrilerinden biriydi. Fes olarak da bilinen bu şapkalar Tunus’ta ‘’chechia’’ olarak adlandırılıyor. Yaklaşık 15 bin zanaatkâr yılda bin milyon chechia yapar ve bunlar dünyanın dört bir yanına ihraç edilirdi.
Ülkede 100 çeşitten fazla hurma var. Önemli bir ihraç ürünü olan hurmaların toplandığı Ekim ayında oldukça şenlikli geçiyor. Bol bol hurma yemek ve almak en güzel Tunus hatırlarından biri.
Çöl Gülü bir Tunus güzelliğidir. Kumların altında yeraltı sularıyla birleşen kalsiyum fosfatın yarattığı, çiçeğe benzer, kristal oluşum ülkenin her yerinde satılıyor. Doğal renkli olanları tercih edilmeli.
Nasıl Gidilir?
Tunus eşsiz güzellikleriyle keşfedilmeyi bekleyen bir ülke. Denizi ve kumsalları temiz olduğundan yaz tatili için de iyi bir seçenek. Ayrıca vizesiz gidilebiliyor. Tunusair ve THY’nin İstanbul’dan direk uçuşları yaklaşık olarak 2 saat 50 dakika sürmekte. Tunus’un batıdaki komşusu Cezayir. Doğu komşusu ise Libya. Tunus’ta konuşulan 2 resmi dil var ve okullarda 2 dilde eğitim yapıldığı için herkes bu 2 dili iyi biliyor. Fransızca ve Arapça.
2 Comments
Yazınizi keyifle okudum, çok güzel ve yardım edici bir yazi olmuş. Elinize sağlık! Ben Eylül ve Ağustos ayları arasinda 20 günlük Tunus gezisi yapacağım. Sahra çölü turu istiyorum, kiz arkadasimla katilicam. Sizce oraya gidince mi turu almak faydali yoksa önceden mi? İnternette fazla bilgi bulamadim. Bem Tunus tan trenle direk Thouzer geçeceğim. Orda tur ajentelari var midir? Yoksa Douz a gidip ordan mi tur kiraliyim? Deve ile 3 gece çöl dw konaklama. Çölden son hamamat ve jerbe ada şeklinde geri dönüş yapıcam başkente. Siz kaç gün kaldınız Tunusta? Nasıl bir yol izleme mi tavsiye edersiniz. Birde 20 günlük kabaca ne kadar para bulundurmaliyim yanimda? Euro götürüp orada Tunus dinarina ceviricegim. Teşekkürler, iyi seyahatler!
Seyehate çıktınızmı daha?